مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت استفاده از فاضلاب صنعتی در کشاورزی
آرش ذامیادی - کارشناس آبیاری از گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
غلامرضا ثواقبی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تهران
علیرضا حسن اقلی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ایران
چکیده مقاله:
رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و غذا از یک طرف و محدود بودن منابع آبی و خشکسالی های اخیر از طرف دیگر نظر برنامه ریزان و متخصصین علوم آب را به استفاده از آب های نامتعارف (آب های شور و فاضلاب ها ) معطوف کرده است . برخی از محققین نیز استفاده از فاضلاب در کشاورزی را به عنوان راه حلی جهت تخلیه فاضلاب ها در محیط زیست پیشنهاد می کنند که در حقیقت پالایش اینگونه پساب ها در اراضی کنترل شده زراعی مدنظر می باشد . استفاده از فاضلاب در کشاورزی مزایای زیر را می تواند به دنبال داشته باشد . اولاً جای گزین مناسبی برای آب های با کیفیت خوب که در کشاورزی استفاده می شوند می باشد، ثانیاً مواد غذایی موجود در فاضلاب نیاز گیاهان به کود را کاهش خواهد داد، ثالثاً در غالب شهرهای بزرگ و صنعتی پساب های شهری و صنعتی به عنوان یک منبع ارزان قیمت و مطمئن (امکان دسترسی د ائم) شناخته شده اند . لیکن استفاده از این پساب ها در کشاورزی به دلیل وجود برخی آلاینده ها (عناصر سنگین ) و تبعات بسیار مخرب آنها بر محیط زیست به سادگی استفاده از آب های معمولی نیست و نیاز به یک سری تمهیدات و تدابیر مدیریتی دارد. هدف اصلی از این تحقیق ارائه ر اه حلی جهت استفاده از فاضلاب های صنعتی برای کشت گیاهان مختلف می باشد. بدین نحو که از بخش کوچکی از مزرعه که مجهز به سیستم زهکشی زیرزمینی می باشد، به عنوان فیلتری جهت جذب فلزات سنگین از پساب آلوده و از گیاهان کشت شده در آن برای جذب فلزات به دام افتاده در خا ک استفاده خواهد شد؛ زه آب پالایش شده توسط این سیستم جهت آبیاری بقیه اراضی مصرف خواهد شد . برای انجام این تحقیق 9 عدد لیسیمتر به قطر 60 سانتیمتر و ارتفاع یک متر از جنس پلاستیک به همراه یک لوله زهکش در کف هر یک، تهیه گردید و با خاک سبک سندی لوم پر شدند . این
لیسیمترها ابتدا تا هنگام استقرار گیاه با آب چاه آبیاری شد ند و پس از آن آبیاری با پساب صنعتی (آب آلوده به سرب به میزانmg/l 2 مس به میزان mg/l 1 و روی به میزان 25 ) صورت گرفت . آفتابگردان با مصرف صنعتی و یولاف و نی با مصرف علوفه ای گیاهان مورد مطالعه بود ند که هر یک در سه لیسیمتر کشت شدند . به منظور بررسی توانایی خاک در جذب فلزات سنگین نمونه های آب قبل از ورود به لیسیمتر و بعد از خروج از آن تهیه و آنالیز گردیدند . غلظت فلزات سنگین در نمونه های جمع آوری شده از زه آب در تمام تیمارها زیر حد مجاز مشاهده شد که بی انگر عملکرد بسیار بالای سیستم خاک (بالای 98/5% ) در جذب فلزات می باشد . بدین ترتیب می توان با اعمال برنامه مدیریتی فوق از زه آب پالایش شده اینگونه مزارع کنترل شده، برای آبیاری سایر اراضی زراعی استفاده نمود . در انتهای دوره آزمایش نمونه های گیاهی نیز جهت تعیین میزان جذب فلزات سنگین از خاک تهیه و آنالیز گردید . میزان جذب روی توسط گیاهان نسبت به دو فلز دیگر بیشتر بود که دلیل آن غلظت زیاد روی در خاک می باشد. درصد جذب فلزات توسط گیاهان مورد مطالعه بین % 0/056 و 4/198% اندازه گیری گردید که بر پالایش سیستم توسط گیاه دلالت دارد.
کلیدواژه‌ها:
پساب صنعتی، روی، مس، سرب، زه آب پالایش شده، فاضلاب در کشاورزی، پالایش گیاهی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بکارگیری بهینه سیستمهای تصفیه فاضلاب در نیروگاهها بر اساس نتایج آزمایشات پایلوت
امیر سهرابی کاشانی - پژوهشگاه نیرو ایران
چکیده مقاله:
ضرورت استفاده از آب جبرانی در سیکل آب و بخار و سیکل خنک کننده نیروگاههای بخاری و بخصوص در نیروگاههایی که از برجهای خنک کن تر استفاده می نمایند این واحد صنعتی را جزء پر مصرفترین صنایع از نظر مصرف منابع آبی قرار داده است . بر طبق آمارهای موجود میزان مصرف آب مورد نیاز برای یک نیروگاه بخاری با برج خنک کن تر در هر مگاوات معادل 2 تا 3 متر مکعب بر ساعت تخمین زده شده است که این روند مصرف آب و تولید فاضلاب با توجه به رشد سریع تولید برق در کشور بشدت رو به افزایش است . در این تحقیق با مطالعات صورت گرفته بر روی فاضلابهای نیروگاهی، بررسی وضعیت موجود سیستمهای مختلف تصفیه فاضلاب و بر اساس نتایج آزمایشات پایلوت بر روی فاضلابها . بمنظور حداقل رساندن مصرف آب و تولید فاضلاب، طرح بهینه بکارگیری سیستمهای متعارف تصفیه فاضلاب در نیروگاهها ارائه می گردد .
کلیدواژه‌ها:
تصفیه - فاضلاب - نیروگاه - پایلوت - بهینه سازی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله فناوری بیوراکتورهای غشایی (MBR) بعنوان روش پایدار تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی
علی اسدی - دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقاتی بهداشتی
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقاتی بهداشتی
غلامحسین صفری - دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقاتی بهداشتی
چکیده مقاله:
فاضلاب شهری در اکثر نقاط دنیا در واحدهای تصفیه فاضلاب مرکزی تصفیه می شود که شامل تصفیه کامل بیولوژیکی و حذف مواد مغذی می باشند. امروزه مقررات شدیدی در مورد کیفیت پساب واحدهای تصفیه فاضلاب وجود دارد و مطالعات نشان داده اند که تقریباً همه مقررات ذکر شده، توسط فرآیند جداسازی غشایی قابل دستیابی خواهد بود. اصطلاح بیوراکتور غشایی MBR، ترکیبی از فرآیند لجن فعال و جداسازی غشایی را بیان می کند. قابلیت اجرای فناوری MBR برای تصفیه فاضلابهای شهری به دلیل نوآوریهای فنی اخیر و کاهش چشمگیر هزینه، به طور سریع افزایش یافته است. دو شکل مهم از فرآیند MBR، مدولهای مجزا و مدولهای مستغرق می باشند. مطالعات تصفیه پذیری فاضلاب شهری با فرآیند MBRمستغق، میزان حذف 99-93 درصد از مواد آلی و نیز کا رایی نیتریفیکاسیون تا 97-89 درصد را نشان داده است. کاربردهای اولیه تجاری و صنعتی فرآیند MBR، میزان زمان ماند جامدات (SRT) را 25 روز و بالاتر و غلظت های مواد معلق مایع مخلوط (MLSS) را بالای 20g/1 را نشان می دهند. SRT بالا باعث کاهش میزان تولید لجن می شود و چون غلظت MLSS در حدود ده برابر فرآیند لجن فعال می باشد، اندازه تانک هوادهی و زمان ماند هیدرولیکی کاهش می یابد. همچنین با حذف زلالسازی ثانویه می توان به یک فناوری مناسب همراه با کاهش فضای مورد نیاز دست یافت که این امر در توسعه واحدهای تصفیه فاضلاب موجود حائز اهمیت می باشد.
کلیدواژه‌ها:
بیورآکتور غشایی MBR، تصفیه فاضلاب، اولترافیلتراسیون

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کاهش سه نوع رنگ پساب نساجی بوسیله سیتسم های شیمیایی، تشعشع UV و ترکیبی
احمد حنیدی جعفری - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
هنوز حذف رنگ از فاضلاب یا پساب صنایع یکی از معضلات اصلی محیط زیست محسوب می گردد. بطوریکه بسیاری از روشهای متداول تصفیه دارای داندمان مناسبی برای تصفیه بسیاری از فاضلابهای رنگی نمی باشند. لذا این پژوهش با هدف بررسی راندمان اثر پراکسید هیدروژن، تشعع ماورای بنفش و سیستم ترکیبی تشعشع اشعه ماورای بنفش و پراکسید هیدروژن برای حذف سه نوع رنگ آزو در محلولهای آزمایشگاهی و پساب صنعتی مورد مطالعه قرار گرفت. بررسیها نشان داد که رنگ آب و قرمز بترتیب بعداز 7 و 10 دقیقه در معرض اشعه ماورای بنفش به کمتر از 300 واحد ADMI کاهش رنگ داد در حالیکه محلول سبز رنگ مقاومت بیشتری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که تصفیه با روش (UV/H(2)O(2 ماکزیمم کاهش رنگ را در هر سه نوع رنگ داشت. بطوریکه افزودن 5، 12/5 و 25 میلی گرم بر لیتر آب اکسیژنه به محلولهای رنگی در معرض تشعشع ماورای بنفش کاهش سریعتر رنگ را بهمراه داشت. بدون افزودن پراکسید هیدروژن حذف رنگ از محلولها به 300 واحد ADMI نیاز به زمان بیشتر از 10 دقیقه دارد. از محاسن روشن ترکیبی می توان سرعت عمل در تصفیه این پسابها را نام برد.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب، آب اکسیژنه، اشعه ماورای بنفش، کاهش رنگ

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی میزان مصرف اکسیژن محلول در خطوط شبکه های جمع آوری فاضلاب
کاووس دیندارلو - دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان- آموزشکده بهداشت
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان- آموزشکده بهداشت
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان- آموزشکده بهداشت
چکیده مقاله:
این تحقیق به منظور بررسی میزان مصرف اکسیژن محلول در طول خطوط شبکه های جمع آوری فاضلاب صورت گرفت. در این راستا خط اصلی تصفیه خانه فاضلاب صاحب قرانیه تهران به طول 863 متر و با قطر 300 میلیمتر به عنوان پاپلوت انتخاب و در 10 نقطه از طول خط اصلی میزان اکسیژن محلول به روش یدو متری وینکلراز ابتدا تا انتهای شبکه از 2/73mg/l به 1/8mg/l کاهش یافت و نسبت h/D از 4/5 درصد تا 29/7 درصد بدست آمد که افزایش نسبت h/D با Do نسبت عکس داشت، BOD5 در ماههای مختلف سال اندازه گیری شد و احتمال وقوع 50 درصد BOD5 که معادل میانگین BOD5 می باشد 194 میلی گرم در لیتربدست آمده ضمن اینکه درجه حرارت متوسط فاضلاب 20/3 درجه سانتیگراد برآور شد که با میانگین سرعت 2/05 متر بر ثانیه میزان کاهش اکسیژن در خط اصلی شبکه 8/99 میلی گرم در لیتر در ساعت بدست آمد که می توان با استناد به مقادیر مصرف اکسیژن در خطوط شبکه های مختلف تمهیدات لازم را در جهت پیشگیری از شرایط بی هوازی و متعاقب آن تولید گاز سولفید هیدروژن و پدیده خوردگی بکار گرفت.
کلیدواژه‌ها:
اکشیژن محلول، جمع آوری فاضلاب، خوردگی بیولوژیکی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی توزیع قطر بر حسب جمعیت در شبکه های فاضلاب شهرهای ایران
امیر سه کنجی - دانشگاه علوم پزشکی کرمان- دانشکده بهداشت محیط
احمد رجبی زاده (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۲۰۳)
دانشگاه علوم پزشکی کرمان- دانشکده بهداشت محیط
چکیده مقاله:
همانطور که می دانید، برای اجرای یک پروژه شبکه جمع آوری فاضلاب ابتدا باید روی شهر بررسی هایی انجام پذیرد. بررسی در مورد آب و هوا، ضریب رشد جمعیت و غیره، بعد از آن شبکه را طراحی می کنند و در آخر یک شبکه در شهر اجرا می گردد. این مطالعات توسط مهندسین مشاور انجام می گردد. اینان با زحمات فراوان، صرف هزینه و وقت در مورد شبکه جمع آوری اظهار نظر می کنند، البته بخش عمده این فعالیت در برآورد هزینه اعم از خرید، نصب و بهره برداری است که در این بین هزینه خرید بر همه افضل می باشد زیرا با برآورد هزینه خرید مابقی را می توان بدست آورد که این خود مستلزم بدست آوردن مقدار طول مورد نیاز از هر نوع و در هر قطر از لوله است. هدف از این مطالعه، بدست آمدن یک رابطه یا نمودار خاص از توزیع قطر شبکه های جمع آوری فاضلاب در ایران بر حسب جمعیت در برابر طول است. بدین منظور 21 شهر به طور اتفاقی انتخاب گردید و طول قطرهای 200 تا 1200 میلی متر مد نظر قرار گرفت و در مورد آنها پرسشنامه هایی تهیه شد بعد تکمیل، توسط برنامه EPI آنالیز شد که در مورد اقطار 200، 250، 300، 400، 500، 600 و کل طول لوله مصرفی در شبکه رابطه معنی دار پیدا شد.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب، قطر، شهرهای ایران، جمعیت

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقایسه کارآیی روشهای صافیهای غشایی و تجزیه پذیری زیستی (ایزو 9888) در حذف مواد رنگزا از پساب صنایع نساجی
میترا غلامی - دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
محمدرضا علیزاده فرد - دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
دانشگاه علوم پزشکی ایران- دانشکده بهداشت
چکیده مقاله:
در این پژوهش، چگونگی حذف مواد رنگزا در پساب احصل از فرآیندهای نساجی به دو روش صافیهای غشایی و تجزیه پذیری زیستی مورد آزمایش قرار گرفته است: ایت تحقیق در سه مرحله انجام شده است: 1- مطالعه انواع مختلف رنگهای مورد استفاده در صنایع نساجی برای تعیین انواع رنگهایی که مصرف بیشتری در این صنایع دارند. که چهار ماده رنگزای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس انتخاب گردید. 2- تعیین قابلیت تجزیه پذیری رنگها به روش زاهن والینز (ایزو 9888) برای انجام آزمایش 4 راکتور که هر کدام حاوی نوعی از رنگها، مواد مغذی برای میکروب و میکروب تلقیحی بودند، ساخته شد. علاوه بر آن دو راکتور دیگر نیز طراحی گردید، راکتور اول یا راکتور شاهد (حاوی تنها مواد غذایی و میکروب) و راکتور رفرانس (حاوی اتیلن گلیکول، میکروب تلقیحی و مواد مغذی) هوادهی حدود 20 روز ادامه یافت و در طی آن میزان COD و درصد عبور نور در نمونه های برداشتی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که درصد حذف COD و مواد رنگزا برای رنگهای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس بترتیب برابر بود با : (57%، 61%)، (76%، 73%)، (25%، 14%) و (32%، 8%)، همچنین مقدار واحد ADMI در ورودی و پساب فاضلاب بترتیب برای رنگهای اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس برابر بود با : (4063، 1763)، (271، 111)، (2359، 3211) و (207/5، 966). 3- در این مرحله سه نوع غشاء برای تعیین کارایی حذف رنگ از پساب صنایع نساجی به این ترتیب انتخاب گردید: غشاء نانوفیلتر (NF) با MWCO(2) 300 دالتون، از جنس پلی آمید (PPT) غشاء نانوفیلتر 600 دالتون از جنس استات سلولز بلند (PWB) و غشاء اسمز معکوس (RO)، 50 دالتون از جنس پلی امیید. شرایط عملیاتی عبارت بودند از : دمای 35-30 درجه سانتیگراد، فشار 4 بار برای نانوفیلترها و 7.5 بار برای RO، میزان جریان عبوری 10 لیتر در دقیقه و غلظت ماده رنگزای 0/01%. نتایج آزمایش نشان داد که درصد حذف COD و رنگ برای غشاء نانوفیلتر 300 دالتون و 4 نمونه رنگ اسیدی، بازیک، راکتیو و دیسپرس برابر بود با : (6%، 55%)، (44%، 70%)، (33%، 36%) و (71%، 97%)، به همین ترتیب نتایج بدست آمده برای نانوفیلتر 600 دالتون عبارت بودند از : (7%، 54%)، (64%، 76%)، 33%، 29%) و (59%، 98%) و برای RO (95%، 99%)، (96%، 98%)، (45%، 99/6%). رنگ دیسپرس بدلیل راندمان بالای حذف آن در NF، از RO عبور داده نشد. همچنین مقادیر ADMI برای ورودی و خروجی از NF 300 دالتون برابر بود با (2709، 2695)، (3217، 1275)، (1251، 1220) و (3651، 271) به ترتیب برای مواد رنگزای اسیدی، بازیک ، راکتیو و دیسپرس، و (4657، 1991)، (3217، 1258)، (1625، 502) و (3651، 152) برای نانو فیلتر 600 دالتون، و (2631، 79)، (1765، 68)، (1625، 103) برای اسمز معکوس.
کلیدواژه‌ها:
غشاهای صافسازی، مواد رنگزا، فاضلاب صنایع نساجی، روش ایزو 9888

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت تثبیت لجن تصفیه خانه فاضلاب سرکان به روش هضم هوازی در واحد نمونه آزمایشگاهی
مهدی فرزادکیا - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
نفیسه نوریه - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
اکرم جمال - دانشگاه علوم پزشکی همدان- دانشکده بهداشت- گروه بهداشت محیط
چکیده مقاله:
لجن به دلیل تغلیظ آلاینده های شیمیایی و پاتوژنهای بیماریزا در شمار مواد زائد خطرناک طبقه بندی می شود. این امر لزوم تصفیه و بی خ طر سازی آن را قبل از دفع روشن می سازد. امروزه روش هضم هوازی لجن به دلیل سادگی در ساخت و بهره برداری مورد توجه متخصصین قرار گرفته است. هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی هاضم هوازی در مقیاس آزمایشگاهی جهت تثبیت لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان در استان همدان می باشد. این تحقیق به مدت 7 ماه از مرداد تا اسفند 1380 در چهار مرحله مجزا بر روی لجنهای دفعی و خام این تصفیه خانه انجام شد. در هر مرحله عملیات هضم هوازی در داخل بیوراکتور به حجم 30 لیتر در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشت انجام گرفت، روند ت ثبیت لجن به وسیله آزمایشات و پایشهای لازم در هر دوره به مدت سه هفته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشات نشان داد که نسبت VS/TS حداکثر در روز پانزدهم به کمتر از 0/6 رسیده و مقدار SOUR نیز حداکثر بعد از گذشت 17 روز به کمتر از 2mgo(2)/gr.vs.h رسیده است. همچنین بعد از گذشت 11 روز مواد فرار 40 درصد کا هش یافته اند. در نهایت یافته های این تحقیق نشان داد که لجن تصفیه خانه مذکور به روش هضم هوازی به خوبی قابل تثبیت بوده و هاضم هوازی توانسته است بعد از گذشت 17 روز معیارهای تثبیت را فراهم نماید. نتایج حاصل از آزمایشات میکروبی و ا نگلی نشان داد که این هاضم توانسته است پس از 22 روز معیارهای کاهش پاتوژن را تا حد کلاس B برآورده کند. بر این اساس لجنهای حاصل از این هاضم پس از گذشت 22 روز در بهترین شرایط قابلیت استفاده در اراضی جنگلی را داشته اما به هیچوجه قابلیت استفاده در اراضی کشاورزی و سبزیکاری را ندارد.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب- تثبیت لجن- هاظم هوازی لجن

مرجع تخصصی آب و فاضلاب