مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت فاضلاب های شهری و صنعتی در ایران
جلال الدین شایگان - دانشکده مهندسی شیمی و نفت - دانشگاه صنعتی شریف
عباس افشاری -
چکیده مقاله:
در این مقاله فاضلاب های ایجاد شده تحت سه عنوان فاضلاب شهری ، فاضلاب صنایع بزرگ آلوده کننده ، و فاضلاب شهرک های صنعتی دسته بندی شده اند. تا پایان سال 81 فقطه 50 تصفیه خانه شهری در سطح کشور در حال بهره برداری بوده اند که در پایان سال 82 تعداد آنها به 75 تصفیه خانه افزایش پیدا کرده است . بدین ترتیب از میزان 3/9 میلیارد متر مکعب در سال فاضلاب شهری ایجاد شده در کشور ، تنها 9 درصد آن تصفیه و 91 درصد دیگر بدون تصفیه وارد چاه های جذبی ، رودخانه ها و یا زمین های کشاورزی می شود. میزان فاضلاب صنایع آلوده کننده کشور در سال 1382 بالغ بر 91 میلیون متر مکعب بوده است که تنها 31 درصد آن تصفیه و بازیافت شده و بقیه بدون تصفیه رها می شود. تا پایان سال 1382 در شهرک های صنعتی ایران تعداد 10 تصفیه خانه فاضلاب به مرحله راه اندازی رسیده است و عملیات احداث 15 تصفیه خانه فاضلاب نیز در مراحل مختلف عملیات اجرایی می باشد. میزان کل بار آلودگی شهرک های صنعتی ایران 30/14 هزار تن BOD در سال است که از این میزان بار آلودگی 24/1 درصد در سیستم های بی هوازی - هوازی و 26/8 درصد درسیستم های هوای تصفیه می شود. پیش بینی شده است که برای تکمیل سیستم های تصفیه فاضلاب های شهری به 60 هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری نیاز است و در صورت انجام این سرمایه گذاری علاوه بر مصون ماندن منابع آبی کشور از خطر آلودگی ، بیش از 500 هزار هکتار از زمین های کشاورزی از این طریق آبیاری خواهد شد . در بخش پایانی مقاله علاوه بر تبیین نقش دولت ، موانع و چالش های موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پیشنهاداتی به منظور رفع این موانع ارائه شده است .
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب شهری ، فاضلاب صنعتی ، فاضلاب شهرک های صنعتی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بهینه سازی فعالیت میکروارگانیسم ها در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب های نفتی پالایشگاه تهران
پروین ناهید - مربی، مرکز تحقیقات مهندسی بیوشیمی و محیط زیست ، دانشگاه صنعتی شریف
اخترالملوک کاظمی - استادیار ، مرکز تحقیقات مهندسی بیوشیمی و محیط زیست، دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:
پساب پالایشگاه های نفت ، در زمره مهمترین پساب های آلاینده محیط زیست می باشند . برای تصفیه این گونه پساب ها ، اغلب از سیستم های بیولوژیکی هوازی مثل لجن فعال استفاده می شود. درصد حذف مواد آلاینده در این سیستم ها ، بستگی به میزان فعالیت میکروارگانیسم های موجود دارد. برخی از مواد مثل متانول ، گلوکز و غیره باعث تسریع و بهبود این فعالیت می شوند و بعضی دیگر حالت بازدارنده دارند، مثل تولوئن ، فورفورال و فنل . در این پروژه دو ماده گلیسیرین و مالتوز به عنوان سرعت دهنده تصفیه و فنل به عنوان بازدارنده ، روی فاضلاب پالایشگاه نفت تهران در مقیاس آزمایشگاهی ، مورد بررسی قرار گرفت . مبنای سنجش ، آزمایش COD و کدورست سنجی بود. نتایج حاصل نشانگر این است که با افزودن گلیسیرن به سیستم ، درصد حذف COD و کدورست سنجی بود. نتایج حاصل نشانگر این است که با افزودن گلیسرین به سیستم ، درصد حذف COD به شدت افزایش می یابد. به طوری که در اثر افزایش غلظت گلیسیرین از صفر به 200ppm ، راندمان حذف COD از 57٪ به 79٪ می رسد . کدورت فاضلاب خروجی نیز از غلظت 400-0 ppm ، از NTU 0/075 به NTU 0/032 می رسد که نشانگر 50٪ حذف مواد جامد معلق می باشد. سمیت فنل با افزایش غلظت آن تا 100ppm در زمان های ماند کوتاه حدود 6/5 ساعت تاثیر زیادی روی عملکرد میکروب ها ندارد و درصد حذف COD از 40٪ به 59٪ می رسد . ولی از این غلظت بیشتر خاصیت سمی آن آشکار می شود. در مورد مالتوز نیز نتایجی مشابه با گلیسرین مشاهده شد.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب نفتی ، تصفیه بیولوژیکی ، لجن فعال ، حذف COD ، حذف مواد جامع معلق

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت فاضلاب های صنعتی - تولیدی در صنایع استان تهران
علی ترابیان - دانشیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
مریم مهجوری - کارشناس ارشد محیط زیست
چکیده مقاله:
طی سال های 1373 تا 1378 یک طرح تحقیقاتی تحت عنوان «مطالعه و بررسی فاضلاب های صنعتی استان تهران » به اجرا درآمد که در مقاله حاضر مهمترین نتایج این تحقیق ارائه شده است . در این طرح ، صنایع غذایی ، نساجی ، شیمیایی ، فلزی و تولید محصولات کانی غیرفلزی مورد مطالعه قرار گرفتند که شامل 330 محل مراجعه بودند. روش اجرای تحقیق به صورت تکمیل پرسشنامه و نمونه برداری از فاضلاب بود. نتایج و اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که مثلاً برای صنایع غذایی ، نساجی و فلزی به ترتیب 8٪ ، 18٪ و 17٪ تصفیه به صورت مطلوب انجام می گیرد و به استانداردهای تخلیه توجه شده است. در بخش صنایع شیمیایی ، چهار گروه عمده صنایع دارویی ، صنایع تولید محصولات بهداشتی آرایشی ، صنایع تولید رنگ و صنایع کاغذسازی بررسی شدند که در میان صنایع دارویی و کاغذسازی برای هرکدام ، تنها یک کارخانه تصفیه کامل انجام می داد. اما هیچ کدام از صنایع تولید محصولات بهداشتی - آرایشی و صنایع تولید رنگ ، دارای تصفیه خانه کامل نبودند. حداکثر تخلیه پساب ها در صنایع غذایی و نساجی به ترتیب 62/4٪ و 48/8٪ به آب های سطحی و در صنایع فلزی و تولید محصولات کانی غیرفلزی به ترتیب 86٪ و 83٪ به آب های زیرزمینی بود.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب صنعتی ، صنایع غذایی ، صنایع شیمیایی ، صنایع فلزی ، صنایع کانی غیرفلزی ، صنایع دارویی ، صنایع بهداشتی - آرایشی ، صنایع رنگ ، صنایع کاغذسازی ، استان تهران

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله برآورد توزیع قطر برحسب جمعیت در شبکه های جمع آوری فاضلاب شهرهای ایران
احمد رجبی زاده (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۲۰۳)
عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان
محمدرضا افسری نژاد - عضو هیات علمی بخش مهندسی مکانیک ، دانشکده فنی دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده مقاله:
براساس نتایج به دست آمده ، برای شهرهای با جمعیت کمتر از یکصد هزار نفر ، بیشترین درصد توزیع قطر مربوط به لوله با قطر 200 میلی متر با توزیع 79/12٪ و کمترین آن مربوط به لوله با قطر 900 میلی متر با تویع 0/06٪ می باشد. در شهرهای با جمعیت بیشتر از یکصد هزار نفر و کمتر از پانصد هزار نفر ، بیشترین درصد توزیع قطر مربوط به لوله با قطر 200 میلی متر با تویع 56/67 ٪ و کمتری آن مربوط به لوله با قطر 900 میلی متر با توزیع 0/12٪ می باشد. در شهرهای با جمعیت پانصد هزار نفر و بیشتر ، بالاتری درصد توزیع قطر مربوط به لوله با قطر 200 میلی متر با توزیع 59/64٪ و کمترین آن مربوط به لوله با قطر 900 میلی متر با توزیع 0/19٪ می باشد. در صورت عدم دخالت فاکتور جمعیت ، بیشترین درصد توزیع مربوط به لوله با قطر 200 میلی متر با توزیع 60/73٪ و کمترین آن مربوط به لوله با قطر 900 میلی متر با توزیع 0/131٪ می باشد.
کلیدواژه‌ها:
توزیع قطر ، شبکه های جمع آوری فاضلاب ، شهرهای ایران

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارایی برکه های تثبیت در تصفیه فاضلاب کشتارگاه شهر کرمانشاه
مهدی فرزادکیا - استادیار گروه بهداشت محیط - دانشکده بهداشت - دانشگاه علوم پزشکی همدان
چکیده مقاله:
برکه های تثبیت به دلیل توان بالا در پذیرش شوک های آلی و هیدرولیکی ، روش مناسبی برای تصفیه فاضلاب های صنعتی پربار نظیر فاضلاب کشتارگاه ها و صنایع لبنی و غذایی محسوب می شوند. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی کارایی این برکه ها در تصفیه فاضلاب های صنعتی با بار آلی زیاد در یک واحد نمونه کشتارگاهی دام در کشور می باشد. این تحقیق از مهر تا اسفند سال 1379 به مدت 6 ماه بر روی تصفیه خانه فاضلاب کشتارگاه کرمانشاه انجام شد. در این طرح ضمن بررسی وضعیت بهره برداری از تصفیه خانه مزبور ، شاخص های کیفی تصفیه فاضلاب نظیر COD, BODs, TSS, pH، کل باکتری های کلیفرم و باکتری های کلیفرم مدفوعی در فاضلاب ورودی و پساب خروجی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین مقادیر COD, BODs, TSS ، کل باکتری های کلیفرم و باکتری های کلیفرم مدفوعی در پساب خروجی به ترتیب برابر mg/l 281 و 353 mg/l و 581 mg/l و 100ml و MPN 1/51×107 و 100ml / 2/10×105 بود. بین این مقادیر با حدو مجاز استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران اختلاف آماری معنی داری وجود دارد. با استناد به نتایج به ست آمده ، پساب خروجی این تصفیه خانه با کیفیت موجود ، قابلیت استفاده در آبیاری کشاورزی و یا دفع به آب های سطحی را ندارند. چنانچه دفع بهداشتی یا استفاده مجدد از این پساب ها مورد توجه قرار گیرد ، برخی اقدامات اصلاحی نظیر بهره برداری و نگهداری مناسب ، جداسازی خون از فاضلاب خام و یا استفاده از برکه های تکمیلی در این سیستم بایستی در دستور کار قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها:
برکه های تثبیت پربار - تصفیه فاضلاب های صنعتی - استفاده مجدد از پساب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله ویبریو پاراهمولاتتیکوس در فاضلاب شهر کرمانشاه
علی الماسی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۵۳)
استادیار عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
محمد سلطانیان - استادیار عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
فیض اله منصوری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۹۸۸)
استادیار عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
محمدتقی عیوضی - استادیار عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
چکیده مقاله:
فاضلاب خانگی یکی از مهمترین منابع آلاینده محیط به ویژه منابع آب ، سبزیجات و مواد غذایی می باشد. تعیین توزیع عوامل بیماری زای خاص می تواند به برنامه ریزی در جهت کنترل و پیشگیری از بیماری های عفونی نظیر اسهال ، استفراغ ، وبا و بیماری های مشابه آن کمک نماید. این تحقیق با هدف تعیین توزیع ویبریوهای بیماری زای شناخته شده با تاکید بر شناسایی ویبریو کلرا در فاضلاب شهر کرمانشاه در سال 1379 صورت گرفته است. جمعیت تحت پوشش ، 713000 نفر برآورد شده است . با توجه به مصرف سرانه 180 لیتری آب شرب ، فاضلاب سرانه حود 150 لیتر در روز برآورد شده است. مطالعه به روش توصیفی - مقطعی صورت گرفت . ابتدا تعداد 8 نقطه بر روی مجاری انتقال فاضلاب شهر کرمانشاه به عنوان ایستگاههای نمونه برداری انتخاب شد ،سپس به صور ت تصادفی در ساعات مختلف شبانه روز هفته ای یک نمونه از هر ایستگاه برداشت شد. در مجموع 339 نمونه برداشت و نمونه های جمع آوری شده طبق روش های استاندارد مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می دهد نمونه های برداشت شده از ایستگاه 7 با پنج نمونه مثبت ، ایستگاه های 4 و 8 هرکدام با سه نمونه مثبت ، ایستگاه 5 با دو نمونه مثبت و ایستگاه های 2، 3 و 6 هرکدام با یک نمونه مثبت حاوی ویبریوهای بیماری زا هستند و در ایستگاه 1 هیچ گونه نمونه مثبتی مشاهده نگردید. بیشترین تعداد نمونه مثبت از نظر توزیع زمانی در فصل بهار ، اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز (ماه های اردیبهشت ، خرداد ، شهریور و مهر ) مشاهده گردید. با توجه به فرایند تشخیص ویبریوها از طریق انجام تست های افتراقی ، محتمل ترین ویبریوی تشخیص داده شده در این مطالعه ، ویبریو پاراهمولایتیکوس می باشد. وجود ویبریوی کلرا و التور در این فاضلاب ها تایید نشد. به نظر می رسد حضور ویبریو همولایتیکوس در فاضلاب برخی از مناطق شهر مرتبط با اماکن توزیع غذاهای دریایی نظیر ماهی و میگو باشد ، لذا پیشنهاد می شود طی مطالعه ای احتمال وجود ویبریوها در مواد غذایی مورد اشاره که در ناطق مختلف شهر توزیع می شود ، تحت بررسی قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها:
ویبریوی پاراهمولایتیکوس ، فاضلاب ، کرمانشاه

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله تخلیه فاضلاب به دریا گزینه مطلوب برای دفع فاضلاب شهری در مناطق ساحلی
افشین تکدستان - عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز و دانشجوی دکتری مهندسی عمران محیط زیست دانشگاه تهران
ناصر حاجی زاده - عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست تهران و مسئول مرکز اقیانوس شناسی تهران
نعمت ا... جعفرزاده - مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط ، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
چکیده مقاله:
در شهرهای ساحلی دفع فاضلاب خام شهری یا پساب تصفیه مقدماتی به داخل دریا و اقیانوس از نظر اقتصادی به صرفه تر از تصفیه ثانویه فاضلاب می باشد. در این روش ، فاضلاب به وسیله لوله هایی در فاصله ای دور از ساحل در ته دریا در چند نقطه توسط دیفیوزر تخلیه می گردد. امروزه بسیاری از محققان و صاحب نظران ، گزینه تخلیه به دریا را برای شهرهای ساحلی در مقایسه با سایر روش های تصفیه ، گزینه مطلوب می دانند . هدف از ارائه این مقاله معرفی این گزینه به عنوان یک روش دفع فاضلاب و ملاحظات اساسی در طراحی آن با توجه به خصوصیات مختلف دریا از قبیل شوری ، دانسیته ، درجه حرارت ، لایه بندی و نوع جریان می باشد. به علاوه طراحی این سیستم در شرایط بحرانی که فاقد جریان مناسب است و لایه بندی حرارتی نیز وجود دارد مرور می گردد. این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ، جستجوی اینترنتی و ملاحظات سازه ای در کشورها و شهرهای ساحلی مختلف جهان به دست آمده است . همچنین طراحی این سازه در بحرانی ترین شرایط دریایی مورد بررسی قرار گرفته است . در این روش دفع ، علاوه بر این که فاضلاب تحت شرایط ترقیق اختلاط و پارامترهای طبیعی تصفیه می گردد ، مناطق حساس ساحلی که به منظور شنا و فعالیت های ماهی گیری به شمار می رود از آلاینده های مختلف در امان می باشند. معمولاً هیچ استانداردی برای خروجی فاضلاب از دیفیوزرهای تخلیه از نظر پارامترهای BOD, DO ، کلیفرم و مواد مغذی در منطقه اختلاط اولیه وجود ندارد. هنگامی که فاضلاب توسط فاضلابروها وارد دریا می گردد ، بسته به خصوصیات و پارامترهای دریایی نظیر لایه بندی حرارتی ، لایه بندی شوری ، لایه بندی دانسیته و جریانات دریایی و پارامترهای طراحی ترقیق و اختلاط اولیه که تحت کنترل طراح است تصفیه می گردد.
کلیدواژه‌ها:
دریا ، طراحی آتفال ، دفع فاضلاب ، اختلاط اولیه، ترقیق ، محیط زیست

مرجع تخصصی آب و فاضلاب