مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدار هر گاز محلول در آب با فشار گاز در بالای آب مربوط است. در سطح دریا ، فشار هوا اتمسفر است. هوا ترکیبی از 78% نیتروژن و 21% اکسیژن است. بیشترین فشار اکسیژن در بالای تودۀ آب فقط 21% اتمسفر است.

اکسیژن به مقدار کمی در آب حل می شود. وقتی که یک محلول مایع در فشار 1 اتمسفر و ئرجۀ حرارت cº25 با هوا اشباع می شود ، مقدار اکسیژن موجود در محلول حدود 32/8 میلی گرم در لیتر است.

اکسیژن فقط به میزان کمی در آب حل می شود.

برای اینکه حیات موجودات در میزان معینی حفظ شود ، باید مقدار اکسیژن محلول در آب زیاد شود . بیشتر ماهیان برای بقای خود حداقل به 6-5 میلی گرم در لیتر اکسیژن نیاز دارنئ. مقدار اکسیژن محلول در آب به دو طریق محدود می شود : 1- از طریق حلالیت فیزیکی ذاتی مقدار اکسیژن محلول در آب ،2- اکثر آب ها نمی توانند به درجۀ اشباع بالا ( فوق اشباع) برسند.

 سه عامل در حلالیت ذاتی اکسیژن در آب تأثیر دارد :

1- درجه حرارت:

با افزایش درجۀ حرارت ، مقدار اکسیژن ( یا هر گاز دیگر ) محلول در آب کاهش می یابد. احتمالاً می دانید که چگونه یک نوشیدنی شیرین داغ گاز خود را نسبت به نوع سرد آن سریعاً از دست می دهد ( به علت حل شدن گاز ). اگر آب را روی اجاق گرم کنید، حباب های هوا قبل از جوشیدن در بالای سطح آب ظاهرشده و گازهای حل شده ناپدید می شوند.

همبستگی معکوس بین حلالیت اکسیژن با درجۀ حرارت آب باعث افزایش آلودگی حرارتی در محیط آب می شود. بسیاری از صنایع در فرآیندهای کار خود از آب به عنوان یک وسیلۀ خنک کننده استفاده می کنند ، که این عمل باعث تولید گرما در آب می شود. نیروگاه های تولید حرارت الکتریکی سهم عمده ای در ایجاد این مشکلات دارند ، به طوری که میلیون ها متر مکعب آب گرم سالیانه توسط صنایع تولید نیرو در رودخانه ها و جویبارها وارد می شود. مناطق شهری نیز در ایجاد آلودگی حرارتی سهیم هستند ، در هنگام بارندگی هرز آب هایی که برسطح زمین پخش می شوند در اثر تابش نور خورشید گرم می شوند. مشابه چنین گرمایشی در رودخانه یا جویبارهای کانال کشی شده نیز اتفاق  می افتد. به خصوص رودخانه ها یا جویبارها ی که سنگفرش شده ،ل سبب انتقال گرما به آب هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

فرآيند خوردگي فلزات
خوردگي ، ( Corrosion ) ، اثر تخريبي محيط بر فلزات و آلياژها مي باشد.
خوردگي ، پديده اي خودبه خودي است و همه مردم در زندگي روزمره خود ، از بدو پيدايش فلزات با آن روبرو هستند. در واقع واکنش اصلي در انهدام فلزات ، عبارت از اکسيداسيون فلز است.

فلزات در اثر اصطکاک ، سايش و نيرو هاي وارده دچار تخريب مي شوند که تحت عنوان خوردگي مورد نظر ما نيست.
همان طور که گفته شد خوردگي يک فرايند خودبخودي است، يعني به زبان ترموديناميکي در جهتي پيش مي رود که به حالت پايدار برسد. اگر آهن را در اتمسفر هوا قرار دهيم، زنگ مي زند که يک نوع خوردگي و پديده اي خودبه خودي است. انواع مواد هيدروکسيدي و اکسيدي نيز مي توانند محصولات جامد خوردگي باشند که همگي گونه فلزي هستند.
سرعت خوردگی (i_corr)را با مقدار الکترون تولیدی بر یکای زمان آمپر I می‌توان سنجید اما از آنجا که اثر سطح را باید در نظر داشت، بایستی عدد بدست آمده بر یکای سطح بخش گردد.

سرعت خوردگی بطور معمول بصورت میل( میلیمتر) در سال (mpy) بیان می‌شود :

 

که در آن W، کاهش وزن بر حسب میلی‌گرم، D چگالی نمونه بر یکای گرم بر سانتی‌متر مکعب، A مساحت نمونه بر حسب اینچ‌مربع و T زمان خوردگی بر یکای ساعت است.

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

سيستم مديريت زيست محيطي ISO 14000

توجه به محيط زيست (آب، هوا، خاك) از سه يا چهار دهه قبل به صورت جدي مدنظر قرار گرفت و از همان زمان تعدادي از مديران، متخصصان و كارشناسان صنايع، داوطلبانه به كنترل تاثيرات فرايندها و محصولات توليدي خود بر محيط زيست همت گماردند و به تدريج نيز سازمان هاي ملي و بين المللي با تعيين ضوابط ، مقررات و قوانين براي حفاظت از محيط زيست به كمك آنان آمدند و در واقع حفاظت از زيستگاه بشر اهميت ويژه اي يافت.
در سال1992 و در كنفرانس ريودوژانيرو، شوراي BCSD بر اين نكته تاكيد كرد كه سازمان هاي توليدي و خدماتي بايد فعاليت ها و عملكرد خود و تاثير آنها را بر محيط زيست مورد توجه قرار داده و تحت كنترل بگيرند.

در همين سال از سازمان بين المللي استاندارد (ISO) درخواست شد تا در راستاي تدوين استانداردهاي مديريت زيست محيطي فعاليت گسترده تري را انجام دهد. بر پايه اين درخواست ، سازمان بين المللي استاندارد يك گروه مشورتي با عنوان SAGE متشكل از نمايندگان بيست كشور جهان ، 11 سازمان بين المللي و بيش از 100 متخصص مديريت و محيط زيست تشكيل داد و به بررسي موارد زير پرداخت :
- تشويق سازمان ها در جهت ايجاد يك رويكرد عمومي در زمينه مديريت زيست محيطي
- تقويت قابليت سازمان ها جهت بهبود طرق اندازه گيري عملكرد زيست محيطي پيشگيري از آلودگي
- بهبود بخشيدن به مبادلات تجاري در سطح بين المللي و حذف موانع تجاري از طريق ايجاد استانداردهایي جهت ارزيابي عملكرد زيست محيطي سازمان ها
- پيش بيني مشكلاتي كه تدوين استانداردهاي بين المللي مديريت زيست محيطي مي تواند ايجاد نمايد.
نتايج اين بررسي ضرورت تدوين استانداردهاي بين المللي را نمايان ساخت. سازمان بين المللي استاندارد در سال1993، يك كميته فني تحت عنوان مديريت زيست محيطي (ISO/TC 207) تشكيل داد تا تدوين استانداردهاي مديريت زيست محيطي را آغاز كند و بر اين پايه در آكوست سال 1996 مجموعه اي مشتمل بر شش استاندارد از سري ايزو 14000، پس از بحث و بررسي هاي علمي گسترده انتشار يافت.
استاندارد ISO 14001 نيازهاي يك سيستم مديريت زيست محيطي را بيان مي كند ، تا بتواند هماهنگ با ساير استانداردهاي مديريتي مثل سري استانداردهاي ISO 9000 براي مديريت كيفيت و استانداردهاي ايمني و غيره در شركت به كار گرفته شود . در اين استاندارد چارچوب هايي به عنوان مبناي حركت شركت تعيين شده است و اين مسئوليت شركت ها و سازمان هاي به كار گيرنده است كه با توجه به نوع و شكل فعاليت هاي خود اين چارچوب ها را در مورد فعاليتشان بررسي كرده و زمينه هاي لازم را در برپايي سيستم مديريت زيست محيطي خود به كار گيرند .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بر اساس آيين‌نامه اجرايي شركت‌هاي آب و فاضلاب، اجراي شبكه فاضلاب داخل منازل بر عهده و با انتخاب مالك انجام مي‌شود.

مديرعامل شركت فاضلاب تهران گفت: بر اساس آيين‌نامه اجرايي شركت‌هاي آب و فاضلاب، اجراي شبكه فاضلاب داخل منازل بر عهده و با انتخاب مالك انجام مي‌شود.
اصغر رياضتي با اشاره به اجراي عمليات نصب انشعاب فاضلاب در مناطق مختلف تهران، افزود: شهروندان محترم بايد مدنظر داشته باشند كه اجباري براي واگذاري شبكه داخل به پيمانكاران و كارگران نصب انشعاب وجود ندارد و لوله‌گذاري داخلي منزل و نصب آن به شبكه اصلي با انتخاب مالك انجام مي‌شود.

وي افزود: با آغاز عمليات نصب در هر محدوده، مجوز لازم براي حفاري نيز از شهرداري منطقه براي مدت مشخص اخذ مي‌شود و شهروندان مي‌تواند در طول مدت اجرا با استفاده از همين مجوز، پيمانكار واجد شرايط و آشنا به موارد فني را به انتخاب خود براي ايجاد شبكه فاضلاب داخل منزل به كار بگمارند و الزامي براي نصب هم‌زمان سيفون به شبكه وجود ندارد.

مديرعامل شركت فاضلاب تهران تاكيد كرد: به طور معمول چند روز پيش از آغاز عمليات نصب انشعاب فاضلاب در محله‌هاي مختلف تهران، شركت فاضلاب تهران با نصب بنر و توزيع تراكت، در اين خصوص اطلاع‌رساني مي‌كند، بنابراين شهروندان مي‌توانند در فاصله اطلاع‌رساني تا آغاز عمليات، شبكه داخلي منزل را تا نقطه اتصال به شبكه آماده نصب كنند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعیین دبی آب
یکی از کارهائی که لازم می شود  کارشناسان در جریان بازدید و معاینه آب و اراضی در برخی از پرونده ها انجام دهند تعیین دبی آب منبع آبی در پرونده مربوطه است . در این مطلب سعی شده روشهای  ابتدائی و صحرائی تعیین دبی  به زبان ساده و کاربردی بیان گردد .
تعریف دبی :
 به مقدار آبي که در يک ثانيه از يک منبع آب (چاه، چشمه، قنات، رودخانه، کانال و غيره) جريان پيدا مي کند  دبي   یا آبده   مي گويند  و  واحد  آن   برای  منابع   آب کشاورزی معمولا  لیتر  در  ثانیه  است  .
روش هاي اندازه گيري دبي جريان آب :
الف) روش وزني : در اين روش مقدار يک منبع آب در زمان معین اندازه گيري مي شود. ظرف خالي با وزن معین ( p1 ) را در زير جريان آب قرار داده و مدت زمان پر شدن را ( برحسب ثانیه )  مشخص مي کنيم . ظرف پر  آب را وزن کرده  (p2 ) و   وزن ظرف خالی را از آن کم می کنیم  تا  وزن  آب  ریخته شده  درون  ظرف (p2-p1 )  بدست  آید  .  دبی  آب   برابر  است با  وزن  آب   تقسیم  بر   زمان 
(   Q = p2-p1 : t ) چون وزن مخصوص آب ۱ است هر کیلوگرم  وزن آب یک لیتر است و  دبی بر حسب لیتر در ثانیه بدست می آید  .  مثال : اگر وزن ظرف خالی ۵ کیلوگرم و  وزن ظرف ۶۵ کیلوگرم و در مدت ۱۰ ثانیه پر شده باشد دبی آب
( Q= 65 - 5  : 10  = 6 ) شش لیتر درثانیه خواهد بود .
 ب) روش حجمي :
در اين روش مدت زمانی که طول میکشد تا  یک ظرف با حجم معین ( مثلا یک بشکه ۲۲۰ لیتری )از آب  پر شود بر حسب ثانیه  ( t  ) مشخص میکنیم  .  حجم آب ( V )  بر حسب لیتر است . دبی آب از تقسیم حجم بر زمان  ( Q= V : t ) بدست می آید . مثال  :  اگر یک بشکه ۲۲۰ لیتری در مدت ۲۲ ثانیه پر شود  دبی آب
 (  Q= ۲۲۰  :  ۲۲  =   ۱۰     )  ده لیتر  در  ثانیه خواهد بود .
ج ) روش جسم شناور :
دبی  آب (Q ) از حاصلضرب سرعت آب ( V ) در سطح مقطع ( S ) به دست می آید
( Q = V × S )و  لذا بايد سرعت متوسط آب در کانال و سطح مقطع جريان آب در کانال را تعيين کرد .
تعیین سرعت:براي تعيين سرعت آب دو نقطه را در مسير آب به طول  معین  که  مستقيم و عاري از علف و موانع باشد انتخاب مي کنيم و جسمي را که حتي المقدور اثر باد در آن کمتر باشد  ( مثلا یک تکه چوب ) در ابتداي مسير انتخاب شده  انداخته و  زماني را که جسم شناور به انتهاي مسير  برسد را  اندازه مي گيريم.   سرعت  سطحی آب  برابر  است  با مسافت  طی  شده   تقسیم  بر   زمان   بر   حسب   ثانیه   یعنی    (  V = l / t  )

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

برخی واحدهای پذیرایی واقع در حاشیه رودخانه جاجرود که در شهرستان تهران و در حوزه آبریز سد ماملو قرار دارند فاقد سیستم تصفیه فاضلاب بوده و آلودگیهای ناشی از آنان وارد منابع آب شرب تهران می شوند.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران گفت: برخی واحدهای پذیرایی واقع در حاشیه رودخانه جاجرود که در شهرستان تهران و در حوزه آبریز سد ماملو قرار دارند فاقد سیستم تصفیه فاضلاب بوده و آلودگیهای ناشی از آنان وارد منابع آب شرب تهران می شوند.

شینا انصاری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: اداره کل محیط زیست شهر تهران به منظور جلوگیری از آلودگی آب و خاک، منابع آلاینده حاشیه رودخانه ها را پیگیری کرده و از هدایت فاضلابهای خام و تصفیه نشده به آنها جلوگیری می کند.

وی تصریح کرد: در حاشیه رودخانه کن و منطقه امامزاده داوود(ع) به طور مجموع 45 رستوران تحت پایش محیط زیست قرار دارند که با پیگیری به عمل آمده 8 واحد به سیستم رفع آلودگی مجهز و 8 واحد نیز در حال احداث این سیستم هستند.

رئیس اداره محیط زیست شهرستان تهران گفت : پرونده 3 واحد از رستورانها در مراجع قضایی مفتوح و تحت بررسی است، همچنین 11 رستوران به تازگی شناسایی شده اند که نیازمند پیگیری جهت رفع آلودگی هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

چکیده

به منظور مطالعه اثر کل مواد جامد محلول (TDS) آب مناطق مختلف استان اصفهان بر عملکرد جوجه های گوشتی، پس از بررسی بر روی منابع آبی موجود استان و دسته بندی اطلاعات حاصل از تکرار آزمایشهای    فیزیکی- شیمایی و میکروبیولوژیک ، ۶ تیمار در سطوح متفاوت TDS ( کمتر از ۱۰۰۰،۱۰۰۰تا ۲۰۰۰، ۲۰۰۰تا۳۰۰۰ ، ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ ، ۴۰۰۰ تا  ۵۰۰۰  و بیشتر از ۵۰۰۰ قسمت در میلیون ) انتخاب گردید . آزمایشهای اصلی در یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از تعداد ۲۸۸ جوجه در فاصله ۷ تا ۵۶ روزگی ، با یکنواخت کردن عوامل محیطی و ژنتیکی و با استفاده از تیمارهای انتخابی در یک سالن دارای شرایط یکسان ، در ۳ تکرار انجام شد .

نتایج نشان داد که TDS آب بیشترین اثر را بر روی میزان درصد تلفات جوجه ها در یک دوره دارد ، به نحوی که در بالاترین سطح TDS باعث ۲/۵۶ درصد تلفات گردید . این اثر در سنین ۲۱-۷ روزگی بیشتر نمودار بود . در کل دوره میزان مصرف آب همبستگی مثبت و معنی دار (۷۴/۰ += r ) با TDS آب نشان داد    (۰۵/۰>P  ) . همبستگی TDS آب با رطوبت بستر نیز معنی دار (۰۵/۰ > P ) و مثبت بود (۶۵/۰ +=r  ) . اختلاف وزن نهایی فقط بین گروه شاهد و TDS بالاتر از ۵۰۰۰ قسمت در میلیون معنی دار بود (۰۵/۰ > P ) . مصرف غذا متأثر از سطح مختلف TDS بود و نتایج مشابهی را نسبت به وزن بدن نشان داد . اثر میزان TDS بالای آب بر روی کاهش چربی محوطه بطنی جوجه های ماده و وزن خاکستر استخوان ران جوجه های نر معنی دار بود  (۰۵/۰ >P ) . نتیجه این که در توسعه مرغداریهای صنعتی کیفیت آب مصرفی باید به عنوان یک عامل مهم مورد توجه قرار گیرد . بنابراین توصیه می شود آب دارای کیفیت خوب ( حداقل TDS کمتر از ppm ۳۰۰۰ ) استفاده شود و در غیر این صورت از دستگاههای مناسب برای بهسازی ترکیب فیزیکی و شیمیایی آب مصرفی استفاده گردد.

واژه های کلیدی – سختی آب ، جوجه گوشتی ، کل مواد جامد محلول ، تلفات

مقدمه

کیفیت آبهای روان و زیر زمینی بسته به میزان و ترکیب مواد معدنی در خاک و بافتهای زمین شناسی در مناطق مختلف متفاوت است . میزان شوری PH سختی ، غلظت مواد معدنی و مواد آلی محلول از جمله عوامل مؤثر بر کیفیت آب هستند . کیفیت آب مصرفی می تواند رشد و عملکرد طیور را تحت تأثیر خود قرار دهد . برای مثال ، وجود بیش از حد بعضی املاح معدنی و یا باکتری ها در آب بر عملکرد و سلامت طیور تأثیر منفی دارد (۸) . تعادل اسید – باز بدن که به وسیله کاتیون ها و آنیون ها کنترل می شود ، یکی از عوامل بسیار مهم در سلامت و عملکرد مطلوب حیوانات از جمله طیور محسوب می شود . تغییر در تعادل کاتیون ها و آنیون ها به هر دلیل که باشد موجب کاهش رشد و بدتر شدن ضریب تبدیل غذا در جوجه های گوشتی می شود ، زیرا در حالتی که اسیدوز یا آلکالوز ناشی از عدم تعادل یون های منفی و مثبت حادث شود ، بسیاری از مسیرهای متابولیک به خوبی فعالیت نکرده ، بیشتر درتنظیم محیط داخلی بدن درگیر می شوند و کمتر به فرآیندهای تولیدی می پردازند (۱۶) . هنگامی که هر کدام از املاح گوگرد ، کلر ، سدیم ، پتاسیم ، کلسیم و منیزیم بیشتر از حد مصرف شوند ، رشد و عملکرد کاهش می یابد ( ۱۸و۱۹) . کاهش رشد و نامطلوب بودن ضریب تبدیل غذا به دلیل مصرف بیش از حد برخی از املاح معدنی گزارش شده است (۱۴).

مرجع تخصصی آب و فاضلاب