مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله تاثیر غلظت نمک بر عملکرد راکتور بیو فیلمی با بستر متحرک (MBBR)در تصه بیولوژیکی فاضلاب شور
نسرین امانی - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست گرایش آب و فاضلاب دانشگاه آزاد اسلامی وا
مهدی برقعی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف دانشکده مهندسی شیمی و نفت
چکیده مقاله:
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب شور مشکلات خاصی دارد که منجر به پلاسمو لیز میکرو ارگانیزمها در حضور نمک می شود . حذف از فاضلاب قبل از تصفیه بیولوژیکی بوسیله اسمز معکوس یا تبادل یونی و سایر روشهای فنی دگر گران قیمت و اغلب امکان ناپذیر می باشد . از سوی دیگر فاضلاب محتوی غلظتهای بالای نمک معمولا در صنایع یا شهرهای ساحلی می باشند که معمولا به علت نفوذ آب دریا به شبکه فاضلاب می باشد. در این تحقیق تصفیه بیولوژیکی فاضلاب شور با استفاده از یک راکتور MBBR بررسی شد . در سیستم MBBR بیوفیلم به آکنه های شیاردار کوچک پلاستیکی که آزادانه در بیوراکتور حرکت می کنند ، چسبیده است و آکنه ها در پساب غوطه ور می باشند . در این تحقیق فاضلاب مصنوعی با ترکیبی از ملاس رقیق ، اوره ، Na2HPO4 و NaH2PO4 و غلظتهای مختلف نمک NaCl (2/5-0/7) ، به عنوان خوراک راکتور استفاده گردید به گونه ای که نسبت 100/5/1= BOD/N/P تامین شود . اثرات متغییرهای اصلی و مهمی چون غلظت نمک ، بار آلی ، بار هیدرولیکی ، بروی عملکرد سیستم جهت رسیدن به درصد خاصی از حذف COD بر اساس حجم راکتورویا سطح آکنه بررسی شد . تغییرات سریع در غلظت نمک اثرات شدیدتری نسبت به تغییرات تدریجی در عملکرد سیستم دارد. افزایش نمک موجود در فاضلاب جمعیت ارگانیزمهای فیلامنتوس و پروتوزوآ را کاهش می دهد و باعث بازدهی ته نشینی در خروجی راکتور می شود. در حالیکه تا غلظت نمک حدود 1% اثر مهمی در کارایی سیستم مشاهده نگردیده ، بازدهی حذف COD در غلظت نمک 2/5% و زمان ماند هیدرولیکی 24 ساعت ، 71/15% بود . جهت تصفیه فاضلاب شور در این روش و کسب بازدهی حذف COD به میزان مطلوب ، بهتر است که سیتم در بارهای آلی و هدرولیکی پایین کارکند . توام شدن اثر بازدارندگی غلظتهای بالای نمک (1/5 % بالاتر) و افزایش بار هیدرولیکی ( کاهش زمان ماند هیدرولیکی) به مراتن اثرات منفی شدیدتری در عملکرد ارگانیزمهای چسبیده در بیومس و نیز ارگانیزمهای معلق در سیستم ، خواهند داشت . ثابت شد که این سیستم می تواند به عنوان یک سیستم مناسب برای تصفیه فاضلابهای با شوری بالا به کار برده شود.
کلیدواژه‌ها:
بیو راکتور با بستر متحرک ، فاضلاب شور ، اثر نمک ، تصفیه بیولوژیکی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی مشکلات طراحی ، اجرا و بهرهبرداری از تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی در ایران
عبدالله قوامی - کارشناس بهداشت محیط ، عضو انجمن علمی بهداشت محیط ایران
بهزاد شاهمرادی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۵۸)
کارشناس بهداشت محیط ، عضو انجمن علمی بهداشت محیط ایران
افشین ملکی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۴۰۲۷)
دانشجوی دکترای بهداشت محیط ، عضو هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علو
ناصر محمدی راد - کارشناس بهداشت محیط ، عضو انجمن علمی بهداشت محیط ایران
چکیده مقاله:
فاضلابهای صنعتی وضع نسبتا متفاوتی دارند. بسیاری از واخدهای بزرگ صنعتی کشور به نحوی مجهز به سیستم تصفیه فاضلاب می باشند و ایجاد واحدهای صنعتی جدید نیز مستلزم ارائه طرح طرح سیستم تصفیه فاضلاب و ایجاد ان قبل از کسب اجازه بهره برداری می باشد. طارحی تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی با توجه به متغییرهای فراوان موثر در آن در زمره ی طاراحی های پیچیده صنعتی محسوب می شود ، در این زمینه علاوه بر مسایل شناخته شده علمی ، عوامل تجربی زیادی نیز دخالت دارند . اولین قدم در راه یک طراحی اصولی ، تعیین کمیت و کیفیت فاضلاب می باشد . عوامل موثر در کیفیت و کمیت فاضلاب شامل : تغییر در میزان محصول تولیدی . تغییر در نوع محصول تولیدی. تغییر در مواد اولیه ، عدم تعمیر و نگهداری دستگاهها بطور کامل و موثر و .... می باشد با توجه به حاد بودن مساله محیط زیست در کشور به خصوص در مناطق صنعتی ، هرگونه تاخیر و تعلل در این مورد نه تنها موجب آلوده شدن محیط زیست که اثرات آن بعضا غیر قابل جبران است ، می شود ، بلکه باعث هدر رفتن سرمایه های ملی نیز می شود ، بنابراین هر چه زودتر باید اقدام به تنظیم قوانین جامع و برداشتن سایر موانع در مورد احداث تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی شود. در سال 1381 شش تصفیه خانه فاضلاب صنعتی راه اندازی و در حال حاضر 29 تصفیه خانه فاضلاب در شهرکهای صنعتی در حال ساخت می باشد.
کلیدواژه‌ها:
فاضلابهای صنعتی ، تصفیه خانه ، طراحی و محیط زیست

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی عملکرد رآکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی (SBR) در تصفیه فاضلابهای صنعتی حاوی فلزان سنگین نیکل ، کروم و سرب
امیر حسام حسنی - دانشکده محیط زیست ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی
آرزو نجائی - دانشکده محیط زیست ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده مقاله:
به منظور سنجش کارایی و پی بردن به عملکرد رآکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی (SBR) در تصفیه فاضلابهای صنعتی حاوی ترکیبات فلزات سنگین ( کروم ، سرب و نیکل ) ، از دو رآکتور استوانه ای شکل مجهز به سیستم هوشمند که توسط لجن فعال خط برگشتی تصفیه خانه فاضلاب شهرک قدس راه اندازی گشت ، استفاده شد. این مطالعه نشان داد که : درصد حذف COD در راکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی در زمان سازگاری میکروارگانیسمها حدود 96 درصد می باشد و دوره خو گرفتن میکروارگانیسم در این سیستم کم است ، درصد حذف فلزات سنگین (کروم ، سرب و نیکل) در راکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی در غلظت 0/1 میلی گرم در لیتر به ترتیب 79% ، 81% ، 78% است و با افزایش تدریجی غلظت فلزات سنگین (کروم ، سرب و نیکل) تا 200 میلیل گرم در لیتر میکرو ارگانیسم ها عملا کارایی خود را در حذف فلزات سنگین و COD از دست می دهند ، در هر مرحله افزایش غلظت فلزات سنگین (کروم ، سرب و نیکل) سبب کاهش درصد حذف COD و فلزات سنگین می گردد و پس از سازگاری میکروارگانیسم ها با تغییرات ایجاد شده درصد حذف COD و فلزات سنگ مجددا افزایش می سابد اما از بهترین شرایط حذف COD در غلظت قبلی تجاوز نکرده ، ردکل درصد حذف CODدارای یک سیر نزولی می باشد ، در راکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی میزان کروم ، سرب و نیکل جذب شده بر روی لجن در غلظت 0/1 میلی گرم در لیتر 5/47 میلی گرم کروم بر گرم لجن خشک ، 7/82 میلی گرم سرب بر گرم لجن خشک و 6/85 میلی گرم نیکل بر گرم لجن خشک است و با افزایش تدریجی غلظت این فلزات مقدار جذب این فلزات بر روی لجن نیز افزایش یافته چنانچه در غلظت 200 میلی گرم در لیتر فلزات سنگین (کروم ، سرب و نیکل) ، میزان جذب این فلزات بر روی لجن 890/32 میلی گرم کروم بر گرم لجن خشک ، 1450/45 میلی گرم سرب بر گرم لجن خشک و 1210/47 میلی گرم نیکل بر گرم لجن خشک است که نشانگر ویژگی تجمع این فلزات است ، درصد عمده حذف فلزات سنگین (کروم ، سرب و نیکل) در رآکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی ، حذف بیولوژیکی می باشد و درصد جزئی از این ترکیبات به واسطه جذب سطحی بر روی لجن از سیستم خارج می گردند که مقدار آن در مقایسه با حذف بیولوژیکی این ترکیبات چندان قابل ملاحظه نیست.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه بیولوژیکی هوازی، فاضلاب صنعتی ، رآکتورهای ناپیوسته با عملیات متوالی ، فلزات سنگین

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی سیستم Biolak در تصفیه فاضلاب
رضا فولادی فرد - کارشناس ارشد مهندسی عمران - محیط زیست ، مهندس فرایند شرکت ژرف تارا
سید جواد حسینی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۹۵)
مدیر عامل شرکت ژرف تارا
رضا سعیدی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۵۷)
کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
سیستم Biolak روش بیولوژیکی نوینی در تصفیه فاضلاب و ارتقا لاگونهای موجود بوده که تحت Patent شرکت آلمانی VON قرار دارد. در حال حاضر برای اولین بار در ایران این سیستم در شهر ارومیه در حال اجرا می باشد. ساختارزمینی سیستم توسط لایه های Geotextile و PEHD درزگیری و آستر بندی می شود. فرآیندهای ته نشینی و هوهدهی دریک حوض توسط بافل های جداکننده انجام می شود . مشخصه این سیستم روش خواص هوادهی زنجیری معلق با زنجیره های پاندولی نوسانگر است. به علت نوع هوادم ، مکانیک ساخت و بهره برداری آن با حرکت نوسانی و تولید حبابهای بسیار ریز باعث ایجاد اخطلاط و راندمان بالاتر نسبت به روشهای معمول می شود. با توجه به کنترل تایمری یا PLC زنجیر ها (ایجاد نواحی اکسیک - انوکسیک ) و ساختار حوضچه ای بخصوص سیستم ، می توان فرآیند را یه سمت حذف مواد مغذی ( N و P ) سوق داد. لجن سیستم به علت هوادهی طولانی مدت بسیار کم بوده و نیاز به تثبیت ندارد . مراحل تکمیلی همچون (هوادهی اضافی) جهت جلوگیری از آزاد شدن فسفرهای باند شده و افزایش اکسیژن محلول خروجی و (برکه های گیاهی و شنی) جهت زلال سازی بیشتر در نظر گرفته شده است. سیستم (آشغالگیری استوانه ای دوار) و سیستم (Floating verflow) جهت کنترل مشکلات هیدرولیکی ناشی از پیک های ورودی باران و کفاب ، از دیگر خصوصیت های این سیستم است. ساختار سازه ای ، نوع خاص هوادهی و بهره برداری آن ،سیستم را از لحاظ اقتصادی و فرآیندی کارآمد ساخته که در این مقاله سعی شده به شرح ساختار ، فرآیند ، مزایا و معایب آن پرداخته شود.
کلیدواژه‌ها:
سیستم Biolak ، تصفیه فاضلاب ، ارتقا لاگونهای موجود ، هوادهی زنجیری معلق ، حذف مواد مغذی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی حجم آلاینده های موجود در فاضلاب شهری ، صنعتیت و کشاورزی وارده به دریای خزر و مشخص کردن سهم کشورهای حاشیه خزر در این آلودگی
آزاده عتباتی - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه گیلان
حمید علیزاده کتک لاهیجانی - مرکز ملی اقیانوس شناسی ، تهران
مجید عسکری حصنی - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه گیلان
چکیده مقاله:
دریای خزر از بزرگترین حوضه های آبی داخل خشکی است که منابع زیستس و هیدروکربوری با ارزشی در آن وجود دارد. مشکلات زیست محیطی و بهداشت ساکنین حاشیه آن از مسائلی است که باید به آن توجه وافر داشت. از مهمترین عوامل آلاینده خزر ورود فاضلابهای شهری ، صنعتی و کشاورزی است. در یان پژوهش حجم و مقدار آلاینده های وارده به خزر از طریق کشورهای ساحلی بررسی شده است . در بحث فاضلاب شهری ، سیستم جمع آوری فاضلاب در کشورهای حاشیه خزر وجود ندارد و یا اگر هم هست در وضعیت نامطلوبی بوده و حجم بیشتر فاضلاب مستقیم وارد خزر می شود . از کل فاضلاب ورودی به خزر تنها 40 % تصفیه مکانیکی و در مواردی تصفیه بیولوژیکی می شود و 60% فاضلاب بدون هیچ گونه تصفیه ای وارد خزر می گردد. فاضلاب خانگی فقط 14% از فشار آلاینده ها را به خزر تحمیل می کند. در بررسی حجم آلاینده های فاضلاب خانگی ، باکو بزرگترین منبع تولید آلاینده های ناشی از فاضلاب شهری ( حدود 40% ) ولی با این حال BOD ( Boichemical Oxygen demaned) ورودی از باکو 29% است. علت کم بودن BOD با وجود جمعیت زیاد ساکنین این منطقه سیستم تصفیه فاضلاب Govasony است که نیمی از فاضلاب باکو را تصفیه می کند . توزیع آلاینده ها از سواحل شرقی فقط 4% است و ایران 25% از کل آلاینده ها و 40% از ورودی BOD را تولید می کند . بنابراین بزرگترین فشار آلایندگی فاضلاب شهری از سواحل غربی و جنوب غربی خزر است. در بحث صنایع نیز ، Hot spot یا مناطق خطر بررسی شد بیشترین تعداد صنایع را در سواحل آذربایجان داریم. اغلب چاه های تولید کننده نفت و گاز در آذربایجان ، قزاقستان و روسیه قرار دارد . از نظر مقدار BOD5 آستاراخان بیشترین مقدار و سومگائیت کمترین مقدار راداراست غلظت COD در باکو بیشترین مقدار و ترکمن باشی به کمترین مقدار می رسد . غلظت فلزات سنگین در باکو بیشترین مقدار و در سومگائیت کمترین مقدار را داراست و از نظر مقدار کل نیترات وارده اکتاو رتبه اول و آستاراخان رتبه آخر را دارد . از لحاظ پخش فسفات نیز ترکمن باشی بیشترین و آستاراخان کمترین مقدار را شامل می شود.
کلیدواژه‌ها:
الاینده ها ، فاضلاب های شهری ، کشاورزی و صنعتی ، دریای خزر ، کشورهای حاشیه خزر

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی وضعیت دفع زباله و فاضلاب در مراکز بهداشتی درمانی شهر تهران
زهرا جوهری - عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد
چکیده مقاله:
مراکز بهداشتی درمانی به عنوان اولین سطح واحدهای ارائه خدمات دولتی در شهر مسئولیت خدمات را به مردم درنظام PHC به عهده دارند.بنابراین رعایت بهداشت محیط از جمله دفع صحیح زباله و فاضلاب می تواند نقش مهمی در پیشگیری ازسرایت بیماریها برای پرسنل ومراجعه کننده ها داشته باشد. با انجام این مطالعه درصدد برآمدیم تا وضعیت بهداشت محیط مرکز را تعیین کرده و با استفاده از نتایج زمینه های لازم جهت اصلاح و یا آموزش به پرسنل را فراهم نماییم . این مطالعه یک پژوهش از نوع توصیفی - مقطعی (Cross-Sectional) می باشد. فرم اطلاعاتی تهیه شده بر اسا استاندادرها و آیین نامه های مریوطه پس از مطالعه آزمایشی و تعیین اعتبار و پایانی آن اصلاح گردید. سپس 92 مرکز بهداشتی درمانی شهر تهران تحت پوشش سه دانشگاه شهید بهشتی - علوم پژشکی تهران و علوم پزشکی ایران مورد بازدید قرار گرفت در پایان با استفاده از نرم افزار SPSS اطلاعات ارزیابی گردید. از بین جامعه آماری 52/2 درصد مربوط به دانشگاه شهید بهشتی 25 درصد مربوط به تهران و 19/6 درصد مربوط دانشگاه ایران بودند. 41/3 درصد مراکز مالکیت دولتی داشتند و 84/8 درصد مراکز قدیمی بودند در واحد های مورد بررسی 79/3 درصد دارای واحد بهداشت محیط بودند در زمینه دفع زباله 46/6 درصد دارای سطل زباله بوده اند. جمع آوری مجزا سرنگ و اشیا نوک تیز در 91/3 درصد موارد انجام گرفته است. بین خروج زباله و جمع آوری توسط شهرداری در 70 درصد موارد فاصله زمانی بیش از 2 ساعت وجود داشته است . در زمینه دفع فاضلاب از مراکز نیز 92/4 درصد مراکز دارای چاه جاذب بوده اند . با توجه به نتایج بدست امده لازم است بازنگری مجدد در وضعیت بهداشتی مراکز به عمل آید آموزش پرسنل مسئول دفع زباله امری ضروری است جایگاه های موقت جمع آوری بایستی احداث و نگهداری شوند تا از پراکنندگی زباله در محیط اطراف مراکز پیشگیری شود و محیطی بهداشتی برای پرسنل و مراجعه کنندگان فراهم شود تا گامی جهت برقراری بهداشت محیط به عنوان یکی از اجزا مهم تامین سلامت جامعه فراهم آید.
کلیدواژه‌ها:
مراکز بهداشتی درمانی ، زباله ، فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله جلوگیری از آلودگی آب با بازیافت جیوه از پساب کارخانه شیمیایی تهیه کلر و صنایع مرتبط با جیوه
عسگر هورفر - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
حمید رضا هنری - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
برای ضد عفونی فب شرب از گاز کلر استفاده می شود که از الکترولیز کلرو سدیم گاز کلر و از ترکیب ملعمه جیوه - سدیم ( سل الکترولیز ) با آب گاز هیدروژن و جیوه ازاد می شود . در یکی از واحد های تهیه کلر نظیر کارخانه شیمیایی وابسته به شرکت آب و فاضلاب تهران بیش از 500 کیلو جیوه در سال همراه با ناخالصی ، از واحد الکترولیز خارج شده و به مجاری و مسیل های اطراف محوطه بدون ضوابط ایمنی مطرح شده توسط EPA تخلیه می گردد و بدین ترتیب سبب آلودگی منابع سطحی و زیرزمینی نواحی پایین دست گردیده که در حال حاضر ادامه فعالیت آن به علت آلایندگی جیوه از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد سئوال است . با در نظر گرفتن ادامه فعالیت آن به علت آلایندگی جیده از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد سئوال است با در نظر گرفتن استانداردهای جهانی در خصوص جیوه در آّ مشروب ، یک گرم می تواند 1000 متر مکعب آب را آلوده کند ، برای حل این مشکل دو طرح پژوهشی با رعایت ضوابط مطرح شده توسط EPS که برای اولین بار در ایران انجام می گیرد به شرمت مذکور پیشنهاد شده است . طرح اول به جای دفع جیوه ، بازیافت جیوه با محلول هیپوکلریت سدیم در 6-4 ~ PH و برگشت آن به مدار الکترولیز می باشد . این طرح می تواند الگویی برای استحصال جیوه در کلیه مراکز تولید گاز کلر با این روش در ایران و صنایع آیینه کاری ، باطری سازی ، دندانپزشکی و .... باشد. طرح دوم جذب بخار جیوه با عبور از محلول هیپوکلریت سدیم در 2/5 ~ PH اسیدی (اسسید کلریدریک ) با سولفور سدیم بصورت سولفوره جیوه رسوب داده می شود و دفع این رسوب همراه با آهک انجام می گردد. نتایج این دو طرح پژوهشی می تواند منجر به بازاریابی جیوه و استفاده مجدد آن ، عدم آلودگی آبهای زیر زمینی و هوای منطقه ، عدم نیاز به خرید کارخانه از نوع جدید ، الگوی برای استحصال یا دفع جیوه صنایع در ارتباط با جیوه ، عدم بیکاری پرسنل شاغل در کارخانه در صورت تعطیلی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست گررد.
کلیدواژه‌ها:
خاکستر چوب ، فاضلاب صنایع رنگ ، حذف کادمیم

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله اثر لجن فاضلاب بر غلظت تعدادی از عناصر غذایی و ویژگی های شیمیایی خاک
سکینه واثقی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین شریعتمداری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۳۹۱)
دانشیار گروه خاک شناسی دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی مبلی - دانشیار گروه باغبانی دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده مقاله:
لجن فاضلاب به عنوان کود آلی در زمین های کشاورزی ، فواید اقتصادی بی شماری دارد . لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی و غلظت عناصر پرمصرف در خاک اثر می گذارد . هدف این تحقیق ، ارزیابی تاثیر لجن فاضلاب بر خواص شیمیایی خاک و غلظت عناصر پرمصرف در خاک های اسیدی و آهکی تحت کشت اسفناج می باشد. این تحقیق ، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه انجام شد . تیمارها شامل لجن فاضلاب ، در سطوح سفر یا شاهد ، 50، 100 و 200 تن در هکتار و یک سطح کود شیمیایی شامل 250 کیلوگرم فسفات دی آمونیوم و 250 کیلوگرم اوره در هکتار ( به صورت سرک ) در چهار خاک از مناطق رشت ، لنگرود ، لاهیجان و اصفهان تحت کشت اسفناج قرار گرفتند. لجن فاضلاب باعث افزایش معنی دار فسفر و پتاسیم قابل جذب ، نیتروژن کل ، درصد ماده آلی ، هدایت الکتریکی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک ها گردید. pH خاک ها با افزایش سطح لجن فاضلاب کاهش معنی داری نشان داد. تاثیر لجن فاضلاب بر عملکرد اسفناج نیز معنی دار بود. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که لجن فاضلاب از پتانسیل کودی زیادی برخوردار است و می توان از آن در باروری خاک استفاده کرد ؛ اما قبل از استفاده از لجن فاضلاب در سطح وسیعی از زمین های کشاورزی باید اثر آن را بر ا فزایش عناصر سنگین مورد توجه قرار داد.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب، ویژگی های شیمیایی خاک ، عناصر غذایی و اسفناج

مرجع تخصصی آب و فاضلاب