مرجع تخصصی آب و فاضلاب

● مفهوم ژئومورفولوژی
ژئومورفولوژی کلمه ایست که دارای ریشه یونانی می باشد و به معنای شناخت شکل زمین است .در واقع این علم به توضیح در مورد اشکال هندسی سطح زمین وچگونگی بوجود آمدن آنها و تغییرات این اشکال در بسترهای گوناگون می پردازد و در این راستا از مفاهیم قوانین ودانشهای گوناگون بهره می گیرد. مدت زمان زیادی از تدوین آن به عنوان یک دانش قانونمند و مستقل از سایر علوم نمی گذرد البته نمی توان بین علوم و دانشها جدایی محض قائل بود و امروزه تبیین قوانین و نظریات در گرو قائل شدن ارتباط بین دانشهای مختلف است. بعضی معتقدند که ژئومورفولوژی از بستر زمین شناسی و جغرافیا برخواسته است اما در واقع دانشی ا ست که تاثیرات متقابل لیتوسفر - اتمسفر - بیوسفر و دیگر لایه های کره خاکی را مورد مطالعه و تحقیق قرار می دهد و این مطالعه و نتایج آن ما را در یافتن تصویری روشن ازشکل گذشته زمین و روند حاکم بر آن که منجر به ایجاد شکل کنونی شده است یاری می دهد.
در واقع این علم داده های سایر علوم را به صورتی کا ربردی مد نظر قرار داده تا تصویری منطقی از روند شکل گیری ناهمواریهای زمین ارائه دهد. علومی همچون :زمین شناسی - شیمی - فیزیک - زیست شناسی و .... از جمله دانشهایی هستند که این علم را در مسیر ارائه تصویری واضح از اشکال یاری می رسانند . شاید به همین خاطر است که بسیاری از ژئومورفولوژیستهای بزرگ یا شیمیدان بوده اند یا زمین شناس و یا ..... اما در تبیین شکل گیری ناهمواریها اجزا و عناصری نیز مورد استفاده این علم قرار می گیرد که از این قبیلند: اقلیم - دینامیک درونی و بیرونی - ساختمان زمین و اثرات فرسایشی و غیره که هر کدام به نحوی باعث تثبیت و تغیر در اشکال می گردند و نحوه اثر آنها در بسترهای مختلف می تواند متفاوت باشد .اهمیت این دانش از آنجاست که می توانیم به وسیله آن در مورد آینده زمین قضاوت کنیم زمین یعنی مکان زندگی بشر که لازمه استفاده و زندگی درست در آن در برخورد صحیح با آن و برنامه ریزی و آمایش صحیح می باشد و به خاطر همین اهمیت است که امروزه این دانش به صورت رشته ای مستقل در مدارس و دانشگاههای جهان تدریس میشود و هر روز بر تنوع و گوناگونی عرصه ها ی مطالعاتی آن افزوده شده و یافته های آن به صورت کاربردی مورد استفاده سایر علوم قرار می گیرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مطالعات جدید نشان داده است که کادمیم Cd اثرات ژنتیکی شدیدی بر روی انسان و حیوان دارد. مادرانی که در معرض آلودگی کادمیم قرار دارند, نوزادانی به دنیا می‌آورند که فک پایینی آنها تخریب شده است.

وجود آمونیاک در درجه اول و نیتریت در درجه دوم, موید آلودگی جدید آب است;در حالیکه وجود نیترات موید آلودگی کهنه آب است.

وجود نیترات و نیتریت در آبهای شهری برحسب میلیگرم در لیتر ازت نباید بیش از ۱۰ باشد. لزوم کم بودن مقادیر نیترات و نیتریت در آبهای شهری مربوط به نتایج تحقیقاتی می‌شود که بعد از یک واقعه غم انگیز که در حدود سالهای ۱۹۴۰ در شهرهای " اوهایو " ( Ohio ) و " یوا " ( Iowa ) آمریکا رخ داده بود, انجام یافت.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

همانطور که می‌دانیم کیفیت آب شهری تاثیر به سزایی در سلامت تک تک شهروندان دارد. آب مصرفی هر شهر با توجه به منابع آبی موجود از طریق رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و یا منابع زیرزمینی تامین می‌شود.
آب در شکوفایی اقتصادی، صنعتی و آبادانی یک منطقه نقش کلیدی دارد. بسیاری از دولتمردان و شهروندان سهم عمده‌ای در حفظ سلامت آب دارند. اداره منابع طبیعی هر استان دارای تعدادی هیات مشاورین است که با مطالعه و تحقیق در مورد کیفیت و چگونگی استفاده از آب رودخانه‌ها و منابع زیرزمینی می‌پردازند.
در واقع مشکلات و معضلات آب آشامیدنی نتیجه سهل انگاری و بی‌دقتی برخی افراد است. که بدین ترتیب آب به انواع رسوبات آلوده گشته و به آبراهه‌ها می‌ریزد این آبراهه‌ها به رودخانه‌ها و یا منابع آبی زیرزمینی منتهی می‌شود و اگر این آب آلوده به رودخانه‌ها بریزد ماهی‌ها و حیات وحش منطقه را دچار مرگ و میر و تلفات می‌کند و محیط زیست را آلوده کرده و در نهایت کیفیت آب را پایین آورده و سلامت جامعه را مورد تهدید قرار می‌دهد.
چندین مورد را می‌توان به عنوان منشا آلودگی آب نام برد: زباله‌های شهری، زباله‌های روستایی، سرریز شدن فاضلاب، ریختم زباله‌ها و مواد سمی در محیط زیست، از بین رفتن زیست گاه‌هایی مانند باتلاق‌ها، رسوب سازی مفرط آبها و وجود برخی گونه‌های جانوری مانند ماهی کپور. همه ما به نوعی در آلوده کردن آب نقش داریم بنابراین می‌بایست تلاش خود را برای ممانعت از این عمل به کار بندیم. ما می‌توانیم تنها با یک تغییر جرئی در عادات و شیوه زندگی کیفیت آب مصرفی را بالا ببریم.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آب همواره یک ضرورت انکارناپذیر برای توسعه اجتماعی – اقتصادی و بقای اکوسامانه‌های حیاتی در سطح کره زمین بوده است.
از دیر باز تاکنون همواره تمدن‌ها و شهرها در نزدیکی آب شکل گرفته اند، هر کجا که آب نبوده حیاتی هم وجود نداشته و انسان‌ها همواره به‌دنبال آب در حرکت بوده‌اند.
اما متأسفانه ما کمتر به واقعیت‌های آب توجه کرده ایم، واقعیت‌هایی که ما را به تعجب وا می‌دارد. امروزه می‌دانیم که بیش از دو سوم سطح کره خاکی ما را آب فرا گرفته است اما به ارزش آب شیرین زمانی پی خواهیم برد که بدانیم از این همه آب موجود در جهان تنها حدود ۵/۲ درصد آن را آب شیرین تشکیل داده است و از این مقدار هم حدود ۷۰ درصد آن به صورت یخ در قطب شمال و جنوب یا به صورت آب‌های زیر زمینی عمیق با عمق بیش از ۲۰۰۰ متر می باشد که برای ما غیرقابل دسترسی است.
در مجموع می‌توان گفت از کل آبهای موجود در کره زمین کمتر از یک درصد آن به صورت آب شیرین قابل دسترس برای بشر و موجودات زنده در رودخانه‌ها و دریاچه‌های آب شیرین جاری است یا آب‌های زیر زمینی کم عمق را تشکیل داده است.بر طبق گزارش سازمان یونسکو اگر همه آبهای موجود در جهان را یک گالن فرض کنیم کل آب شیرین را باید به اندازه یک قاشق چای خوری در نظر گرفت.
مقدار کل آب موجود در جهان همواره ثابت است و تنها شکل آن تغییر می‌کند، به صورت‌های بخار، یخ و آب تبدیل می‌شود و از هیچ جای دیگر چیزی به آن اضافه یا کم نمی‌شود و این در حالی است که تقاضای آب با نرخ بسیار زیادی هر روز در حال افزایش است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

چند وقت پیش نماینده سازمان ملل متحد در ایران طی نشستی از بحران آب سخن گفت: ایشان اظهار داشت بحران آب بیش از هر جنگی جان انسان‌ها را می‌گیرد.
قاره آسیا خشک‌ترین و پرجمعیت‌ترین قاره جهان است. در همسایگی ایران کشور پاکستان با انبوهی از جمعیت زندگی می‌کند و در کنار آن بنگلادش و هندوستان از جمله کشورهای پرجمعیت جهان هستند که همواره از فقر آب سالم در رنج می‌باشند. همسایه دیگر ما در شرق کشور، افغانستان است که آنها نیز با فقر آب روبه‌رو هستند و می‌توان گفت علیرغم اینکه از وضعیت بارندگی بهتری برخوردار هستند ولی امکان استفاده بهینه از آب را ندارند و برای استفاده بیشتر از آب هر از چند گاهی با بستن آب رودخانه هیرمند مشکل مردم سیستان و بلوچستان را که از حقابه این رودخانه بهره می‌بردند کم می‌کنند و اما در غرب ایران، کشور ترکیه از وضعیت آبی بسیار خوبی برخوردار است و به سرعت در حال احداث سدهای مختلف برای مهار آب‌هائی است که از مرز این کشور به طرف کشورهای جنوبی مانند عراق، سوریه و در نهایت اسرائیل می‌رود.
ما هم در کشور عزیزمان در بندرانزلی سالانه بیش از ۱۸۰۰ میلیمتر بارندگی داریم و در شهرهای غربی کشور به‌ویژه شمال‌غرب آذربایجان و کرمانشاه وضعیت بارندگی بسیار خوب است و دامنه رشته کوه البرز و زاگرس از آب بسیار با کیفیت برخوردار می‌باشد که هرگوشه آن را شرکتی برای استحصال آب بطری شده گوارا، کارخانه‌ای را احداث کرده است. ولی مناطقی هم در کرمان داریم که محتاج یک لیتر آب برای کشاورزی، صنعت و رفع تشنگی هستند. در چند سال گذشته حرکت‌های بسیار خوب و ارزنده‌ای در شهرهای یزد، کرمان، رفسنجان، زاهدان، زابل، چابهار، بندر بستک و خمیر و... برای انتقال آب از یک حوضه به حوضه دیگر شد که از روند پیشرفت این فعالیت‌ها باخبر هستیم.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بیش از ۷۱ درصد از سطح كره خاكی را آب پوشانده است و ۶۵ درصد از بدن انسان از آب تشكیل شده است. دسترسی به آب سالم جزو نیازهای اولیه بشر محسوب می شود. استفاده از آب آلوده و كثیف بیماری های پوستی و گوارشی زیادی را به همراه دارد. همچنین آب آلوده، زندگی جانوران آبزی را به خطر می اندازد و موجب اختلال در چرخه طبیعی زندگی و اكوسیستم می شود.
● آب چگونه آلوده می شود؟
برخی از انواع آلودگی های آب بنا به دلایل طبیعی است؛ نظیر سیل كه به همراه آن مقدار زیادی آلودگی و مواد آلوده خطرناك برای آب وارد منابع آب و آب راه ها می شوند. ولی عمده آلودگی های آب، دارای دلایل انسانی است و بشر آلوده كننده بزرگ منابع آب است. هر روزه برای تأمین آب مصرفی از آب رودخانه ها، دریاچه ها و دریاها استفاده می شود.
چنانچه این منابع دچار آلودگی شوند، انسان نیز به بیماری مبتلا می شود. آب در چرخه حیات انسان و همه موجودات نقش بسزایی دارد. اگر بتوانیم پس از استفاده از آب، آن را آلوده نساخته و باز هم به منابع اولیه بازگردانیم، هم آب را آلوده نكرده ایم و هم با كمبود منابع آب مقابله كرده ایم. بشر سالیان زیادی است كه با معضل آلودگی آب مواجه است.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

می گویند اگر بر فناوری مسلط نباشی، فناوری بر تو مسلط می شود. و این عبارت درباره ساخت و ساز در آبخیزها مصداق بسیار نیرومندی می یابد. بشر در سده بیستم میلادی به طور متوسط هر روز یک سد بزرگ ساخت. بزرگ ترین سدساز جهان کشور چین با بیش از ۱۹ هزار سد بزرگ است که به جز هشت تای آنها بقیه پس از انقلاب ۱۹۴۹ ساخته شده اند. پس از چین، امریکا با ۵۵۰۰ سد بزرگ و سپس شوروی سابق و هند قرار می گیرند. ایران با آنکه از نظر وسعت بسیار کوچک تر از این کشورهاست اما آن گونه که دکتر کدیور در مقدمه نسخه فارسی کتاب سدها و توسعه نوشته است ما خود را پس از چین و هند و ترکیه، بزرگ ترین سدساز جهان می دانیم. آیا این افتخارآمیز است یا...؟ بد نیست بدانیم که کشورهای مختلف جهان، در پی آگاهی از پیامدهای مخرب سدها بر محیط، چندین دهه است که نه تنها سدسازی را متوقف کرده اند، که به برچیدن سدها با هزینه های بسیار گزاف مشغولند. امریکا در دهه ۹۰ بیش از ۵۰۰ سد خود را برچیده است.
پیامدهای سدسازی که به انقراض نسل رودها انجامیده کدامند؟ سدها ریخت شناسی رودخانه، اعم از بستر یا کناره های آن را تغییر می دهند. سدها کیفیت آب را در اثر یک جا ماندن در مخزن به ویژه در مناطق گرمسیر تغییر می دهند آن را بویناک می کنند. سدها تنوع زیستی در بالادست یا در اطراف رودخانه را تغییر می دهند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

ایران به‌عنوان کشوری با آب و هوای خشک و نیمه‌خشک، همواره با مشکل کمبود آب روبروست.یکی از مسائل مهم بخش مصرف آب مسئله آبیاری در کشاورزی است که در تولید محصولات مختلف با کیفیت مطلوب، اهمیت بسیاری دارد. از مشکلات این بخش، نفوذ آب ناشی از بارندگی و آبیاری به لایه‌های زیرین خاک و دور از دسترس ریشه گیاه است که به مشکل کمبود آب دامن می‌زند.بنابراین ارائه راه‌کارهائی در جهت بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از پژوهشگران کشورمان در دانشگاه امیرکبیر، موفق به تهیه نوع جدیدی از ژل‌های موسوم به ابر جاذب (سوپر جاذب) شده است که با جذب آب و سپس دفع تدریجی آن کمک بسیاری به کاهش مصرف آب در هنگام آبیاری گیاهان می‌کند.
ابر جاذب‌ها چه موادی هستند و چگونه به آبیاری کمک می‌کنند؟
هیدروژن یا ابر جاذب‌های پلیمری به موادی گفته می‌شود که قادر به جذب آب بوده ولی در آب حل نمی‌شوند. پلیمرهای ابر جاذب، مواد صددرصد آلی هستند که قادرند به طریق فیزیکی و شیمیائی از ده‌ها تا هزاران برابر وزن خود آب یا محلو‌ل‌های آبی را جذب کنند. برخلاف موادی چون اسفنج که جذب آب در آنها فیزیکی است، جذب شیمیائی آب سبب می‌شود که آب مدت طولانی حتی تحت فشار در داخل این پلیمرها حفظ شود. علت جذب آب در این مواد گروه‌های آبدوستی است که در ساختار زنجیره‌های اصلی شبکه وجود دارد و علت عدم حلالیت آنها در آب به‌دلیل اتصالات عرضی بین زنجیرهاست که پلیمر را به شکل سه‌بعدی در می‌آورد. این خصوصیات باعث کاربرد وسیع این مواد در صنایع مختلف نظیر داروسازی، پزشکی، لوازم بهداشتی، کشاورزی شده و از مهمترین مصارف این مواد، کاربرد در آبیاری است.این ابر جاذب‌ها ابتدا به‌صورت پودر خشک هستند که به راحتی می‌توان آن را با خاک مخلوط کرد. این ذرات پودری در زمان بارندگی و آبیاری که آب وارد زمین می‌شود

مرجع تخصصی آب و فاضلاب