مرجع تخصصی آب و فاضلاب

انواع سدها:
سدهای خاکی:

سدهای خاکی مصالحشان را از همان منطقه احداث و یا نواحی نزدیک تأمین می کنند ، و اصولاً دارای هسته رسی می باشند . رس بر اثر تماس با آب مانع نفوذ و انتقال آب و رطوبت می گردد و مانند نوعی عایق رطوبتی عمل می کند . اگر عمده مصالح تشکیل دهنده سد خاکی یکسان باشند ، سد را همگن می گویند و در غیر اینصورت ناهمگن. اگر کل سد خاکی از رس باشد سد خاکی همگن است ، اما اگر هسته مرکزی سد رس باشد و دور هسته مرکزی را با سنگهای دانه درشت پر کرده باشند ، سد غیر همگن محسوب می شود. از نظر تحلیل و آنالیز این نوع سدها بسیار حساس می باشند و در عین حال از نظر اجرا و پیاده سازی ساده تر می باشند.اجرای این سد در رودخانه های عریض ساده تر است. مصالح این سد اعم از ریز دانه و درشت دانه بایستی در دسترس باشد. این سدها برای زمینهایی نامناسب  از نظر مقاومت مناسب ترین نوع سد می باشند.

سدهای سنگریز:

این سدها خودبخود غیر همگن می باشند و حتماً باید یک بافت آب بند در مرکز آن قرار گرفته باشد. شکل این سدها درست مانند سد ناهمگن خاکی با هسته رسی می باشد با این تفاوت که در مرکز سد به جای رس از سنگ ریزه نفوذ ناپذیر استفاده می شود و در دور تا دور سد سنگریزه های دشت تر ریخته می شود. در برخی موارد رویه سد را به جای سنگریزه با بتن می پوشانند که در آنصورت دیگر نیازی به هسته آب بند نمی باشد. اینگونه سدها اغلب از نوع بلند می باشند. این نوع سد در برابر زلزله بسیار مقاوم هستند . سنگهای ریخته شده برای سد بایستی خاصیتهایی از قبیل جذب کم آب ، سایش کم ، مقاومت فشاری بالا و در برابر سرد و گرم شدن مقاومت خوبی داشته باشند.

سدهای بتنی وزنی:

این سدها عمدتاً کوتاه هستند و ارتفاع آنها بین 15 تا 20 متر می باشد ، این سدها به دلیل وزن زیادی که با بتن برای آن بوجود می آورند بر اثر فشار آب حرکت نمی کند و از جای خود تکان نمی خورد. در این نوع سد سرریز شدن آب مشکلی ایجاد نمی کند . این سدها در دره های عریض ساخته می شوند . این نوع سد در برابر تغییر درجه حرارت  نیز هیچگونه حساسیتی ندارد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

کارگاه بین المللی آموزشی وهمایش تخصصی نمک زدایی آب های شور،لب شورو تصفیه پساب

مقدمه

ایران دارای 1650 کیلومتر مرز ساحلی جنوبی است که 4 استان را پوشش می دهد.میزان بارندگی در ایران یک سوم متوسط جهانی و در حدود 250 میلی متر در سال بوده و در استان های جنوبی نیز کمتر از این مقدار است.

در حالی که آب های شور و لب شور در این نواحی فراوان بوده،میزان آب شیرین بسیار اندک می باشد.بسیاری از کشور های منطقه نیز از لحاظ سرانه آب شیرین در دسترس وضعیت مشابه و یا حتی بدتر دارند.در حال حاضر نیاز مبرمی برای توسعه فناوری های مختلف به ویژه غشایی و حرارتی وجود دارد.امکانات بالقوه زیادی برای توسعه فناوری های نمک زدایی به عنوان روش های نوین تصفیه آب و پساب در مقیاس کوچک و متوسط وجود داشته که باعث اقتصادی تر شدن آب تولیدی از سیستم های نمک زدایی می گردد.این فناوری ها فرصت های فراوانی را برای شرکت های محلی در جهت ساخت،نصب و تجاری سازی سیستم های نمک زدایی غشایی و حرارتی،سیستم لوله کشی،ابزار دقیق و دستگاه های مرتبط با آن را فراهم می آورد.با این وصف تلاش برای دستیابی به مقیاس صنعتی با موانعی از قبیل کمبود اطلاعات و تجربیات در خصوص فناوری های نمک زدایی و مهارت های موجود در ایران و بسیاری از کشور های منطقه اتحادیه همکاری های منطقه ای کشور های حاشیه اقیانوس هند (IOR-ARC)و سازمان کشور های اسلامی (OIC)مواجه است. این وضعیت در بسیاری از کشور های در حال توسعه شبیه به هم بوده و برای از بین بردن شکاف موجود اقدام هایی از قبیل تشکیل جلسات کارشناسان، آموزش و برگزاری نمایش گه های فناوری صورت می پذیرد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقدمه
در سالهای اخیر روند رو به رشد مصرف انرژی ،پدیده بحرانی انرژی در جهان به وجود آورده است ،مصرف انرژی به حد نگران کننده ای رسیده است.ادامه این روند تنها منابع تجدید پذیر و پایان یافتنی انرژی را به سرعت تخریب می نماید.
کمبود انرژی ، وفور مواد فساد پذیر اعم از مایع یا جامد و از یک سو سادگی عمل با توجه به هزینه های کم و کارربرد متنوع راکتورهای بی هوازی باعث گسترش آن گردیده است.
تکنولوژی راکتورهای بی هوازی به خصوص در کشورهایی که منابع نفتی ندارند پیشرفت چشمگیری داشت به طوری که در این کشورها با استفاده از کود دامی و مواد آلی زاید، اقدام به تولید انرژی به طریقه بی هوازی می نمایند.برای مثال در کشور چین تقریبا 25% از انرژی موردنیاز از انی راه تامین می شود. [3]
بیوگاز
مجموعه گازهای تولید شده از تجزیه و تخمیر فضولات حیوانی و انسانی و گیاهی که در نتیجه فقدان اکسیژن و فعلیت های باکتری های بی هوازی در یک هاضم بی هوازی به وجود می آید اصطلا حا بیو گاز نامیده می شود. [3]
گازهای تشکیل دهنده بیوگاز شامل متان (80-60درصد)،دی اکسید کربن (38-25 درصد)، ازت(7-0 درصد)، هیدروژن (1-0 درصد) ،اکسیژن (2-0 درصد) ،هیدروژن سولفید (5/0-05/0 درصد) [2]

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

استفاده از فتوكاتاليست ها براي حفظ محيط زيست

امروزه سلامتي بشر و محيط زيست در معرض خطر انواع مختلفي از آلاينده ها قرار دارد. با پيشرفت تكنولوژي در زندگي روزمره با مواد سمي ناشي از اگزوز ماشين ها، فرمالدهيد، بنزن، انواع قارچ ها و مانند آن روبرو هستيم. آمار و ارقام نشان مي دهد كه تنها در چين سالانه بالاي صدهزار نفر به دليل آلودگي مكانهاي سرپوشيده جان خود را از دست مي دهند. بررسي200 اتومبيل جديد نشان داد كه90 درصد اين محصولات داراي گازهاي خروجي بسيار سمي و مرگبار هستند. بنابراين پيدا كردن راهكاري براي پالايش محيط زيست، هدفي است كه بسياري از دانشمندان در سراسر جهان براي رسيدن به آن تلاش مي كنند.
در اين ميان، تكنولوژي جديدي با عنوان فتوكاتاليست (Photocatalyst) مورد توجه بسياري قرار گرفته است. واژه فتوكاتاليست در اصل به معني شتاب بخشيدن به يك واكنش فوتوني توسط كاتاليست است. به طور
دقيق تر، كاتاليست در شرايط تهييج شده يا عادي خود از طريق ميان كنش با مواد واكنشگر يا محصولات اوليه، واكنش فوتوني را تسريع خواهد كرد. كاتاليستها انواع مختلف دارند. بهترين راه براي تميز كردن آبهاي آلوده استفاده از كاتاليستي است كه براي تعداد زيادي از آلاينده ها كاربرد داشته باشد. در چنين شرايطي اكسيدهاي فلزي مثل ZnO، Wo3 و TiO2 بهترين گزينه هستند و مطالعات نشان داده كه در اين ميان اكسيد تيتانيم نسبت به بقيه برتري دارد.
در سال1972 هنگاميكه پروفسور فوجي شيما و دانشجويش هوندا مشغول انجام آزمايش بودند به پديده عجيبي برخوردند. آنها مشاهده كردند كه به هنگام قرار دادن الكترودهايي از جنس TiO2 و Pt در آب، مداري تشكيل مي شود كه بدون اعمال جريان الكتريسيته از بيرون، و تنها در معرض نور مي تواند آب را به اكسيژن و نيتروژن تجزيه كند. به دنبال اين پديده هوندا كشف كرد كه TiO2 خاصيت اكسيدكنندگي قوي دارد. بنابراين مطالعات خود را بر روي اثر اين ماده ارزشمند در پديده هاي زيست محيطي مانند
استريليزه كردن، گندزدايي و حذف آلودگي ها معطوف كرد. محصولات جديد اين فناوري داراي اثرت ضد باكتريايي است و بنابراين يكي از پيشرفته ترين ابزار براي ضد عفوني كردن فضاها و يكي از شاخه هاي اصلي مورد مطالعه در صنعت مواد است.
هم اكنون بيش از5 سال است كه توليد تجاري فتوكاتاليست ها در اروپا، امريكا، ژاپن و كره انجام مي شود. بخصوص در ژاپن از اين پديده در صنايع مختلف استفاده مي شود. آمار بازار تجارت ژاپن نشان مي دهد، پس از ظهور اولين يافته ها مربوط به خاصيت فتوكاتاليستي TiO2 در سال1970، تا سال1990 فتوكاتاليستها جنبه يك كالاي تجاري را به خود گرفتند. از فروش آزمايشي اين محصول0/2 ميليارد ين در سال1997، 1/2 ميليارد ين در سال1998، 4 ميليارد ين در سال1999 و بالغ بر100 ميليارد ين در سال2001 حاصل شد. اين آمار نمايانگر رشد چشمگير تقاضاي اين محصول در بازار جهاني است. پيش بيني مي شود كه تا سالهاي آينده در ژاپن اين رقم بين100 تا500 ميليارد ين افزايش يابد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

عمليات اجرائی واحد آب , يکی از واحد های اصلی طرح يوتيليتی  با همکاری همزمان چندين شرکت فنی و مهندسی آغاز گرديد که احداث انبارهای شيميائی, قطعات و تعميرگاه در سال 1378 در قالب قرارداد اول و اجرای ساختمانهای تصفيه خانه آب و سازه ها و محوطه سازی واحدهای آب ، هوا و نيروگاه در قالب قراردادهای ديگر به اين شرکت محول گرديد .

قسمت هاي مختلف اين پروژه عبارتند از  :

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

رئوس برنامه های کارگاههای حرفه ای و دوره های  آموزشی سامانه های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب

الف: كارگاه هاي آموزشي يك روزه
1- راهنماي آناليز لجن فعال در سامانه هاي بيولوژيكي هوازي تصفيه فاضلاب(ويژه آزمايشگاه و راهبران سامانه)
هدف: آشنائي با انواع ارگانيسم هاي شاخص و فلوك هاي لجن فعال بمنظور ارزيابي شرايط و راهبري صحيح سامانه هاي هوازي تصفيه فاضلاب
- تعداد شركت كننده در هر دوره : حداكثر ده نفر
- همراه با راهنماي فارسي و CD آموزشي
2- تكنيك هاي شناخت بالكينگ و ارائه راه حل هاي مؤثر تا حصول شرايط اطمينان بخش
هدف: آشنائي با انواع بالكينگ هاي لجن فعال بصورت ميداني و آزمايشگاهي و ارائه راه حل   هاي مؤثر.
- تعداد شركت كننده در هر دوره: حداكثر ده نفر
- همراه با راهنماي فارسي و CD آموزشي
3- آشنائي با تكنيك هاي راه اندازي و راهبري سامانه هاي بيولوژيكي هوازي تصفيه فاضلاب (سامانه مرسومCAS ، سامانه بيوراكتور غشائيMBR و .....).
هدف : آشنائي با اصول راه اندازي و راهبري سامانه هاي بيولوژيكي هوازي و بيهوازي براي سرپرستان و راهبران سامانه
-  تعداد شركت كننده در هر دوره: حداكثر ده نفر

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آلودگي آب : منابع توليد كننده‌ي پساب در صنايع مربوط به نفت شامل توليد نفت خام، پالايشگاه‌هاي نفت و گاز، صنايع پتروشيمي، پردازش فلزات، روغن كمپرسورها، عوامل خنك‌كننده و روان‌كننده، شستشوي ماشين‌ها، صنايع لاستيك‌سازي و ... است.
كليه صنايع اين بخش به دليل توليد بالاي فاضلاب، پيچيدگي سيستم تصفيه، گران بودن هزينه‌هاي ساخت و
نگهداري آن‌ها و پايداري آلودگي‌هاي نفتي و صدماتي كه تخليه‌ي اين نوع فاضلاب به منابع آبي و محيط‌زيست وارد مي‌كند، يكي از مهم‌ترين منابع آلوده‌كننده محسوب مي‌شوند. فاضلاب‌هاي نفتي به دليل وجود فنل، هيدروكربن‌هاي نفتي، مواد آروماتيك تك‌حلقه و چندحلقه در آن‌ها باعث جلوگيري از رشد مناسب گياهان و حيوانات شده و در انسان‌ها موجب ايجاد سرطان مي‌گردد. تخليه‌ي پساب‌هاي اين صنايع در منابع آبي، باعث از بين رفتن حاصلخيزي خاك، ايجاد مسموميت در آبزيان و حيات‌وحش مي‌گردد. همچنين اين پساب‌ها موجب كاهش شديد اكسيژن محلول در آب و جلوگيري از تبادل اكسيژن اتمسفر و محيط آبي مي‌شود. به طور كلي آلودگي پساب‌هاي پالايشگاهي شامل موارد زير است :
آلودگي شيميايي : آمونياك، فنل، سيانور، فسفر، فلزات سمي سنگين، هيدروكربن‌هاي سبك و سنگين، و تغييرات pH؛


مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مسايل كيفي آب زيرزميني كه منشا آنها بالاي سطح آب است
•مخازن جمع‌آوري فاضلاب، چاه فاضلاب، توالت‌ها :
شايد دليل اصلي آلودگي آب‌هاي زيرزميني در ايالات متحده ناشي از مخازن جمع‌آوري فاضلاب، چاه‌هاي فاضلاب، و توالت‌ها باشد. بطور جداگانه از اهميت كمي برخوردارند، اما در حالت كلي، اين وسايل از اهميت بالايي برخوردارند زيرا آنها بسيار فراوان هستند و در هرجا سيستم تصفيه‌ي فاضلاب شهري سا خصوصي استفاده نشده است. تعداد سيستم‌هاي دفع فاضلاب در محل، حدود 22 ميليون است و تقريبا 1 تريليون گالن فاضلاب را تخليه مي‌كنند. مخازن جمع‌آوري فاضلاب حدود 85 درصد سيستم در حال استفاده را تشكيل مي‌دهد.
آلودگي‌هاي بيولوژيكي آب‌هاي زيرزميني به طور گسترده‌اي شناخته شده‌اند. در مناطقي كه تراكم مخازن تخليه‌ي فاضلاب بطور غيرمعمول بالاست و خاك‌ها نفوذپذير هستند، اين نحوه‌ي دفع فاضلاب باعث آلودگي آب‌هاي زيرزميني منطقه مي‌شود.
•آبگيرهاي سطحي :
آبگيرهاي سطحي، شامل تالاب‌ها و درياچه‌ها، و به طور كلي دربرگيرنده‌ي گودبرداري‌هاي نسبتا سطحي، هستند. آنها در كاربري‌هاي شهري، صنعتي، و كشاورزي براي تصفيه، نگهداري، و دفع فاضلاب‌هاي خطرناك و بي‌خطر، مورد استفاده هستند. درطي ارزيابي آبگيرهاي سطحي (EPA , 1983)، بيش از 180000 آبگير درون، حدود 80000 سايت قرار داده شد. نزديك به نيمي از اين سايت‌ها در مناطقي كه خيلي نازك و نفوذپذير بودند، قرار داشت، و بيش از نيمي از اينها شامل فاضلاب‌هاي صنعتي بود.
مسايل خاصي در ارتباط با آبگيرهاي سطحي در زمين‌هاي آهكي با سوراخ‌هاي گسترده در نزديكي سطح، ايجاد شد. آلودگي‌ها به درون سوراخ‌ها فر ريخت و در بعضي موارد چندين مايل دروتر فاضلاب‌ها دوباره پديدار شدند. چاه‌ها توليدي ناشي از حفره‌هاي زيرزميني مي‌توانند به آساني آلوده شوند و باعث شيوع بيماري‌هاي واگيردار شوند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب