مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی تاثیرات خشکسالی بر پروژه های آب آشامیدنی در استان فارس
علی اصغر دیانتی - کارشناس ارشد دانشکده علوم پزشکی استان فارس و همطراز هیئت علمی
عبدالعظیم ارسالی - کارشناس ارشد دانشکده علوم پزشکی استان فارس و همطراز هیئت علمی
چکیده مقاله:
کشور ایران عموما استان فارس در یک منطقه خشک کره زمین قرار داشته که میزان بارندگی در حد متوسط 150 میلی متر در سال موید این موضوع می باشد. صنعتی شدن جوامع و پیشرفت صنعتی از سال 1940، باعث تغییرات مهمی در بالانس اکولوژیکی کره زمین شده است. این تغییرات اکولوژیکی در بعضی از نقاط زمین تشکیل بارانهای سیل آسا و در بعضی از نقاط کاهش بارندگی و در نهایت خشکسالی حادث شده است. بطوریکه میزان بارندگی در بعضی از نقاط ایران حتی به کمتر از 100 میلیمتر در سال رسیده است. خشکسالی در دو سال اخیر در استان فارس مشکلات مهمی بوجود آورده بطوریکه سطح ایستابی منابع آب زیرزمینی کاهش یافته و خشک شدن دریاچه های کافتر، طشک، بختگان، تالاب ارژن که منابع آب سطحی بوده یک ضایعه زیست محیطی جهانی بحساب می آید. در این تحقیقات و بررسیها که طی سالهای 1378 ،1379 انجام گردیده اطلاعات زیر بدست آمده است.در استان فارس تعداد 1260 پروژه آبرسانی بصورت انفرادی و مشترک وجود دارد که تامین کننده آب آشامیدنی 2089 روستا با جمعیتی معادل 1329626 نفر می باشد.از این تعداد 262 شبکه بصورت مجتمع که آب آشامیدنی 1077 روستا، و 1012 پروژه انفرادی که آب آشامیدنی 1012 روستا را تامین مینماید. در سالهای اخیر مجموعا تعداد 103 منبع آبی به دلیل آلودگی میکروبی و شیمیایی از رده شرب خارج شده و به دلیل خشکسالی تعداد 705 روستا با کمبود آب مواجه بطوریکه آب فعلی تکافوی جمعیت روستایی را نمی دهد. از تعداد کل روستاها 1219 روستا دارای آب بهداشتی و سالم، 239 روستا از نظر باکتریولوژیکی و 230 روستا کیفیت شیمیایی آب آشامیدنی آنها قابل قبول نمی باشد. عملیات آبرسانی 1004 روستا تحت پوشش شرکت آبفا روستایی بوده و بقیه از تحت پوشش قرار گرفتن مقاومت نموده که بیشتر مشکلات مربوطه به همین شبکه ها است. جهت مبارزه با خشکسالی در سال جاری اعتباری حدود 10 میلیارد ریال تخصص داده شده که با توجه به تعداد روستاها این مبلغ کفاف تامین آب شرب 555 روستا را نخواهد داد. راهکارهای عمده جهت جلوگیری از بحران کنونی در سالهای آتی بشرح زیر پیشنهاد میگردد.1- تحت پوشش شرکت آبفا روستایی قرار گرفتن کلیه شبکه های آبرسانی و تصویب قانون جهت اجرا. 2- انجام اقدامات آبخیزداری جهت غنی نمودن منابع زیرزمین3- انجام اقدامات آبخوان داری جهت غنی نمودن منابع آبی 4- کنترل آبهای سطحی جهت تامین منابع جدید 5- مظروف نمودن آب آشامیدن و توزیع آن، توجه به کمبود منابع آب شیرین در کلیه نقاط شهری یا روستایی یا نقاط مخصوص جداول و نمودارها مربوط به مشکلات هر شهرستان در این مقاله آمده که میتوان با مراجعه به آنها برنامه ریزی و راهکارهای عمومی یا اختصاصی ارائه گردد.
کلیدواژه‌ها:
خشکسالی:به دوره ای از آب و هوای خشک اطلاق شده که ضمن بهم خوردن توازن هیدرولوژیک طبیعی مانع از نزولات می گردد. گازهای گلخانه ای ،Green House ازدیاد دی اکسید کربن و اثر وسلها در جو که مانع از تبادلات و حرکت هوا گردیده و بصورت یک لایه محافظ در جو مانع از حرکت هوا می گردد. شرکت آبفا- مخفف شرکت آب و فاضلاب می باشد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی میزان نیترات و نیتریت در چاههای آب واحدهای صنعتی منطقه تهران- کرج

  علی اصغر فرشاد - استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران

  کرامت اله ایماندل - استاد اسبق دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

  علی محمدی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۷۶)

کارشناس بهداشت محیط دفتر سلامت محیط و کار وزارت بهداشت

چکیده مقاله:

نیترات بعنوان آخرین مرحله اکسیداسیون ترکیبات نیتروژن دار محسوب میشود که عامل بیماری متهموگلوبینمیا در نوزادان می باشد. و احتمال تشکیل ترکیبات سرطان زای نیتروزآمین از آن بعنوان یکی از شاخصهای شیمیایی آلودگی آب به فاضلابها و پسمانده های جامد مورد توجه است. با توجه به نقش فاضلاب در آلودگی منابع زیرزمینی و از جمله آلودگی این قبیل منابع ترکیبات نیترات و نیتریت در زمستان سال 1377 از میان 300 واحد بزرگ صنعتی غرب تهران(حد فاصل تهران- کرج)، تعداد 100 واحد انتخاب و از منابع آبهای زیرزمینی آنها بمنظور سنجش میزان نیتریت و نیترات نمونه برداری بعمل آید. نتایج حاصل که براساس آخرین چاپ کتاب روشهای استاندارد برای آزمون های آب و فاضلاب انجام گرفت، حاکی از آن است که میانگین غلظت نیترات در آبخوان منطقه 51/96 میلی گرم در لیتر با انحراف معیار 20/157 میلی گرم در لیتر از حداکثر 85/49 تا حداقل 5/9 میلی گرم در لیتر و میانگین مقدار نیتریت 16/18 میکروگرم در لیتر با انحراف معیار 43/06 میکرو گرم در لیتر از حداقل 0/29 تا حداکثر 314/22 میکرو گرم در لیتر متغیر است. مقایسه داده های به دست آمده با یافته های سایر محققان در تعیین مقدار نیتریت و نیترات در چاههای مورد بررسی مقادیر اندازه گیری شده نیترات و نیتریت بیش از رهنمود سازمان جهانی بهداشت و آخرین استاندارد ملی کشور است. محاسبات آماری به منظور تعیین ارتباط معنی داری بین فاصله محل تخلیه فاضلاب ها و عمق آب با محتوی نیترات و نیتریت چاههای آب مورد بررسی نشان داد.که ارتباط معنی دار آماری بین مقادیر نیترات با عمق آب برقرار بوده(r=0/44 و P-VALUE=0/340) و با افزایش عمق آب، غلظت نیترات آنها کاهش می یابد، در حالی که بین فاصله چاههای جاذب با غلظت نیترات در چاه آب مورد بررسی (P-VALUE=0/26) و نیتریت آب(P-VALUE=0/82) رابطه معنی داری برقرار نیست. رسم منحنی هم غلظت نیترات در منطقه غرب تهران و، مقایسه آن با منحنی های مشابه رسم شده در سال 1373 نشان می دهد که در این سال در تمامی مناطق غرب غلظت نیترات آبهای زیر زمینی از 20 تا 80 میلی گرم در لیتر نیترات و حتی مناطق با محتوی بیش از 80 میلی گرم در لیتر نیترات نیز شناسائی گردیده اند. که موید روند روبه فزونی آلودگی آبخوان منطقه غرب تهران در اثر تخلیه بی ضابطه فاضلابهای شهری و صنعتی به لایه های آبدار این منطقه می باشد.

کلیدواژه‌ها:

نیتریت-نیترات-فاضلاب صنعتی - چاه آب

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله اثر لجن فاضلاب بر تجمع سرب و کادمیم در گیاه شنبلیله
مهرداد چراغی -
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)

کامران شایسته -
چکیده مقاله:
کود دهی سبزیجات حومه شهر اصفهان با لجن فاضلاب احتمال جذب بسیاری از مواد آلاینده من جمله فلزات سنگین را بالا می برد. در این طرح، وضعیت این آلودگی در مورد دو فلز سرب و کادمیم در گیاه شنبلیله با 5 تیمار مختلف و 5 تکرار در هر تیمار در گلخانه های آموزشی دانشکده کشاورزی مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارها عبارت بودند از تیمار شاهد، لجن S ()، لجن به اضافه فلز (کلرید کادمیم ppm 85 و نیترات سرب ppm 840)، کود شیمیایی (kg/ha 250) و کود باضافه فلز (کلرید کادمیم ppm 85 و نیترات سرب ppm 840). این آزمایش براساس اصل کاملاً تصادفی انجام گرفت. پس از مراحل کاشت، داشت و برداشت و آماده سازی نمونه ها، میزان جذب فلزات مورد نظر توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد و نتایج حاصل به کمک نرم افزارهای آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که مقدار کادمیم در تمام تیمارها چه در ساقه و چه در ریشه پائین تر از غلظت مجاز فلزات در منابع گزارش شده می باشد ولی سرب به مقدار بیشتر از کادمیم جذب می شود ولی در مجموع، این غلظت به کار رفته لجن در آزمایش، تاثیر نامطلوب بر تجمع فلزات در گیاه نداشته است.
کلیدواژه‌ها:
لجن فاضلاب ، فلزات سنگین و شنبلیله

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله پیش بینی تشکیل گاز سولفید هیدروژن در فاضلاب روها
کاووس دیندارلو - کارشناس مسئول بهداشت محیط حرفه ای - دانشگاه علوم پزشکی فسا
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
گروه مهندسی بهداشت محیط - دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه مهندسی بهداشت محیط - دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
اشرف السادات مصباح - گروه مهندسی بهداشت محیط - دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
در این تحقیق به منظور پیش بینی تشکیل گاز سولفید هیدروژن در خطوط شبکه و احتمال پدیده خوردگی از رابطه پومروی که توسط EPA و ASCE پذیرفته شده است، استفاده شد. برای این منظور شبکه جمع آوری فاضلاب تصفیه خانه صاحب قرانیه به عنوان پایلوت انتخاب و در طول سال 78 مواردی چون BOD5، درجه حرارت، میزان جریان، محیط تر شده " عرض سطح جریان در 10 نقطه از خط اصلی شبکه بررسی د. BOD5 متوسط در شبکه 194 میلی گرم در لیتر و BOD موثر با توجه به درجه حرارت فاضلاب در سه ماه از گرمترین ماهای فصل سال(26/8) ، 307 میلی گرم در لیتر بدست آمد و با توجه به فرمولهای محاسباتی و هیدرولیکی و نتایج حاصل از انجام آزمایشات میزان Z از نقاط 10 الی 1 به ترتیب 1328 ، 1335 ، 1376 ، 1560 ، 1496، 1488 ، 1712 ، 1880 ، 2912، 3812 ، بدست آمد که در همه موارد کمتر از 5000 بوده که نشان می دهد گاز سولفید هیدروژن در این شبکه به ندرت تشکیل می شود و میزان BOD، شیب، عرض سطح جریان، محیط خیش شده و درجه حرارت در تشکیل گاز سولفید هیدروژن موثر است.
کلیدواژه‌ها:
شبکه های جمع آوری فاضلاب- خوردگی - BOD- هیدروژن سولفید

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله تعیین خصوصیات زئولیت کلینوپتی لولایت منطقه سمنان در حذف نیتروژن آمونیاکی ازپساب
علیرضا رحمانی - عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط- دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی هم
امیرحسین محوی - عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه مهندسی بهداشت محیط - دانشکده بهداشت- دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
نیتروژن بشکل یون آمونیوم از جمله ترکیبات موجود در فاضلاب و پسابهای صنعتی مختلف می باشد. آزاد شدن این مواد در محیط مشکلات پیچیده ای را ایجاد می نماید که لزوم تصفیه و حذف آن را ضروری می سازد. استفاده از فرآیند تبادل یون با بکارگیری زئولیت طبیعی کلینوپتی لولایت از جمله روشهای مطرح در حذف این ماده می باشد. در این تحقیق که یک مطالعه کاربردی است خصوصیات زئولیت کلینوپتی لولایت منطقه سمنان با هدف حذف آمونیوم از پساب تعیین گردید. نمونه های مورد تحقیق از معادن سمنان جمع آوری و پس از آسیاب نمودن بکمک الک های استاندارد در مش های 20 و 30 و 40 دانه بندی شدند. بمنظور حالت دادن به زئولیت نمونه ها ابتدا در محلول سولفات آمونیوم و در ادامه در محلول کلرور سدیم قرار داده شد. نتایج حاصله از آزمونهای ناپیوسته بر روی نمونه های حالت داده شده ظرفیت تبادل یون را برای ذرات با مش 20 ، 30 و 40 بطور متوسط بین 6/65 تا 16 میلی گرم آمونیوم در گرم وزن زئولیت نشان میدهد. در بررسی الگوی جذب نیز مشخص گردید که تمایل تبادل نمونه با کاتیون آمونیوم از ایزوترم فرندلیخ پیروی می نماید. در آزمونهای انتخاب پذیری زئولیت کلینوپتی لولایت برای کاتیونها تمایل جذب این ماده نیزبه ترتیب برای کاتیونهای پتاسیم- آمونیوم- سدیم-کلسیم و منیزیم بدست آمد.در آزمونهای پیوسته برای دانه بندی های انتخاب شده ظرفیت تبادل کل و تا نقطه شکست زئولیت برای آمونیوم به ترتیب 16/31 تا 19/5 و 7/61 تا 11/23 میلی گرم در گرم وزن زئولیت بدست آمد. نتایج حاصل از احیای شیمیایی ستون اشباع با استفاده از محلول کلرور سدیم نیز راندمان بین 95 تا 98 درصد را نشان میدهد. از آنجائیکه در غالب موارد تصفیه خانه های فاضلاب موجود در کشور تنها برای جداسازی مواد آلی کربناته طراحی شده اند و آمونیوم در پساب کماکان وجود دارد، بکارگیری روش تبادل یون با استفاده از زئولیت کلینوپتی لولایت می تواند با حداقل هزینه باعث حذف کامل آمونیوم از پساب گردد.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب- آمونیوم- تبادل یون- زئولیت- کلینوپتی لولایت

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله ضوابط و استانداردهای زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب
محمدتقی قانعیان - گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
محمدحسن احرام پوش -
محمد فرساد -
چکیده مقاله:
توجه به استفاده مجدد از فاضلابها با دو هدف کلی تامین آب بیشتر و حفاظت محیط زیست از آلودگی، به عنوان یکی از راهکارهای اساسی رفع مشکل کمبود آب مطرح است. در برنامه ریزی پروژه های استفاده مجدد از فاضلابها، نوع مصرف، تعیین کننده میزان تصفیه مورد نیاز، کیفیت آب تولید شده و روش توزیع و کاربرد میباشد. بطور کلی فاضلابهای تصفیه شده به عنوان یکی از منابع آب غیر متعارف مطرح بوده و حتی در شرایط خشکسالی نیز یک منبع آب مطمئن میباشند. در راستای تحقق اهداف استفاده مجدد از فاضلاب ، استانداردها و رهنمودهای مختلفی بوسیله WHO، EPA و سازمان حفاظت محیط زیست ایران ارائه شده است. استانداردهای ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران شامل تخلیه فاضلاب به آبهای سطحی ، تخلیه به چاه جاذب و مصارف کشاورزی میباشد.بنابراین با توجه به تشدید بحران آب و امکان استفاده مجدد از این منابع بالقوه، لازم است تا استانداردهایی برای مصارف تفریحی، صنعتی، پرورش آبزیان و موارد مشابه نیزوضع گردد.
کلیدواژه‌ها:
استفاده مجدد، استاندارد، فاضلاب تصفیه شده، محیط زیست.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب