مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی عملکرد تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان حضرت ولیعصر بافق و امکان استفاده مجدد از پساب جهت کشاورزی
محمدتقی قانعیان - عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خ
محمدحسن احرام پوش - استادیار گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات
محمدحسین کارگر - عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خ
چکیده مقاله:
بطور کلی ازمهمترین اهداف تصفیه فاضلابها می توان به کنترل آلودگی محیط زیست، جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی و مزمن، حفظ زیبایی محیط زیست و امکان استفاده مجدد از پساب اشاره نمود. دراین راستا فاضلاب بیمارستانها حاوی عوامل پاتوژن و میکروارگانیسم های مختلفی است که ضرورت توجه بیشتر به این منابع الاینده را آشکار می سازد. در صورتیکه فاضلابهای بیمارستانی به نحو مناسبی تصفیه شوند می توان از فاضلاب تصفیه شده جهت مصارف کشاورزی استفاده نمود. در این تحقیق ضمن بررسی عملکرد تصفیه خانه فاضلاب بیمارستان بافق پارامترهای کیفی فاضلاب خام و پساب نیز اندازه گیری شده است. براساس آزمایشات انجام شده میانگین مقادیر پارامترهای pH ، MPN, COD,BOD5 کل کلیفرمها در فاضلاب خام به ترتیب 92/6، 75/286 میلی گرم در لیتر، 703 میلی گرم در لیتر و6 10 ×12/9 درصد میلی لیتر بوده است. و میانگین مقادیر پارامترهای EC,pH ، کدورت ، کلرور ، MPN,COD,BOD5 کل کلیفرمها، RSC,Na%,SAR در پساب به ترتیب 2/7و 5/2672 میکروموس بر سانتی متر، 30 واحد FTU، 5/618 میلی گرم در لیتر ، 5/28 میلی گرم در لیتر، 25/81 میلی گرم در لیتر، 4 10×5/3 درصد میلی لیتر، 33/8 ، 9/67 درصد و 01/2 میلی اکی والان در لیتر بوده است براین اساس راندمان سیستم در حذف MPN,COD,BOD به ترتیب 90% و 88% و 6/99% بوده و با توجه به مقایسه پارامترهای پساب با استاندارد های استفاده مجدد جهت کشاورزی، پارامترهای کلرور و MPN با استاندارد ها مطابقت ندارد. بنابراین درصورت اصلاح سیستم و رفع مشکلات موجود در بهره برداری از تصفیه خانه و مطابقت این پارامترها با استانداردها، پساب مورد نظر برای آبیاری گیاهان مقاوم به شوری مناسب است.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب، بیمارستان، استفاده مجدد، کشاورزی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارایی تصفیه خانه فاضلاب زندان کرمان در حذف کیست تک یاخته و تخم کرمها
مهشید لؤلؤیی - اعضاء هیئت علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت کرمان
محمد ملکوتیان (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۵۹۷)
اعضاء هیئت علمی گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت کرمان
چکیده مقاله:
تصفیه فاضلابها همواره با تولید دو بخش مجزای پساب و لجن همراه است از انجا که در فاضلاب انواع و اقسام باکتریها - ویروسها - قارچها و انگلهای بیماری زا می باشد. لذا تصفیه آنها علاوه بر نقشی که در تقلیل و حذف ذرات معلق و مواد محلول فاضلاب دارد در جهت کاهش نقش بیماری زایی آن نیز موثر است. به منظور تعیین درجه کارایی تصفیه خانه فاضلاب زندان کرمان در حذف کیست تک یاخته و تخم کرمها مطالعه ای مقطعی بر روی میزان کیست تک یاخته و تخم کرمها در لجن و پساب فاضلاب تصفیه شده زندان انجام گرفت.
کلیدواژه‌ها:
تصفیه فاضلاب، کیست تک یاخته، تخم کرمها

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مقررات، رهنمودها و استانداردهای زیست محیطی در رابطه با دفع فاضلاب به داخل آبهای ساحلی و دریاها
افشین تکدستان - عضو هیات علمی دانشگاه اهواز و دانشجوی دکترا مهندسی عمران محیط زیست دا
نعمت اله جعفرزاده - مشاور عالی شرکت مهندسین مشاور دزآب، دکترای مهندسی بهداشت محیط و عضو ه
ناصر مهردادی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۶۰)
عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران و مدیر کل محیط زیست ماز
چکیده مقاله:
امروزه مدیریت صحیح فاضلاب از جمله دفع صحیح فاضلاب خام و تصفیه شده به داخل آبهای ساحلی و دریاها یک ضرورت به شمار میرود. نقش و اهمیت رهنمودها، معیارها و استانداردها و آثار اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی آن در دفع مناسب و مستمر فاضلاب و لجن حاصل از آن ضروری و اجتناب ناپذیر است هدف ازا رائه این مقاله معرفی مقررات، استانداردها و معیارهای USEPA,WHO,UNEP,EEC و استانداردهای کشور فرانسه، ژاپن، چین، مکزیک ، کلمبیا، کوبا، لهستان ، هند و ... در رابطه با دفع فاضلاب به دریا، سواحل شنا، استاندارد آب صدفهای خوراکی و پرورش ماهی ها و لزوم شناخت و گسترش چنین استانداردها ، معیارها و مقررات در کشور می باشد.
کلیدواژه‌ها:
دریا، سواحل شنا، استاندارد دفع فاضلاب، استاندارد منطقه شناگاه و آتفال

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی کارآیی هاضم هوازی در تثبیت لجن تصفیه خانه فاضلاب شهر سرکان
مهدی فرزادکیا - استادیار گروه بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی همدان
نفیسه نوریه - کارشناسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
هضم هوازی متداولترین روش تثبیت مواد آلی لجن برای تصفیه خانه های کوچک فاضلاب به شمار می رود.هدف از این تحقیق ارزیابی کارآیی هاضم هوازی در مقیاس آزمایشگاهی جهت تثبیت لجنهای دفعی از تصفیه خانهفاضلاب شهر سرکان می باشد.این تحقیق به مدت ٧ ماه از مرداد تا اسفندماه ١٣٨٠ در چهار مرحله مجزا بر روی لجنهای دفعی این تصفیه خانهانجام شد. عملیات هضم هوازی در داخل بیوراکتور به حجم ٣٠ لیتر در آزمایشگاه بهداشت محیط دانشکده بهداشتهمدان انجام گرفت . در هرمرحله، ابتدا یک نمونه از لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان آنالیز شده سپسنمونه های تهیه شده از بیوراکتور درطول سه هفته عملیات هضم هوازی مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای تثبیت واستفاده مجدد لجن که در این نمونه ها تعیین شدند، پارامترهای نسبت جامدات فرار به جامدات کل (VS/TS)، درصد کاهش جامدات فرار، سرعت ویژه جذب اکسیژن (SOUR) و تعداد کلیفرم های کل (TC) و مدفوعی (FC) بودند. نتایج آزمایشات نشان دادکه مقادیر متوسط نسبت SOUR, VS/TS و FC در لجنهای خروجی از این تصفیه خانه به ترتیب مقادیر 0/754، 3/395 و (8)1/93x10 بودند. اندازه گیری شاخصهای تثبیت لجن در بیوراکتور مشخص کردکه میزان جامدات فرار (VS) بعد ازگذشت حداکثر ١١ روز ٤٠ درصد کاهش داشته و نسبت (VS/TS) حداکثر در روز پانزدهم به کمتر از ٦٠ درصد رسیده است. همچنین مقدار (SOUR) نیز حداکثر بعد از گذشت ١٧ روز به کمتر از 2mgo2/gr.vs.h کاهش یافته است. میانگین تعداد کلی فرمهای مدفوعی پس از انجام مراحل هضم هوازی در لجنهای موجود در بیوراکتور پس از گذشت ٢٢ روز (6)1/08x10 تعیین شد. این نتایج مشخص نمودکه لجنهای دفعی از تصفیه خانه فاضلاب سرکان خام و تثبیت نشده هستند و هاضم هوازیقادر است در مدت ١٧ روز این لجنها را تثبیت نماید. با این وجود کیفیت میکروبی لجنهای موجود در هاضم پس ازگذشت ٢٢ روز حداکثر در سطح کلاس B استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا قرار می گیرد. بر این اساس، لجنهای تثبیت شده در هاضم هوازی در نهایت قابلیت احیای خاکهای ضعیف و یا استفاده در اراضی جنگلی را داشته اما به هیچوجه نبایستی به عنوان کود در اراضی کشاورزی بکار گرفته شوند.
کلیدواژه‌ها:
تثبیت لجن ، تصفیه خانه فاضلاب ، هاضم هوازی لجن

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بررسی اثرات آبیاری با فاضلاب های خانگی بر انتقال مواد به عمق خاک و کیفیت زه آب های خروجی از لایسیمتر

  علیرضا حسن اقلی - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

  عبدالمجید لیاقت - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

  مهدی میراب زاده - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

    منوچهر وثوقی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۴۰)

استاد دانشگاه صنعتی شریف

چکیده مقاله:

با عنایت به حاکم بودن اقلیم خشک و نیمه خشک در کشور و فشارهای شدید وارد شده بر منابع آب تجدید پذیر در نتیجه وقوع خشکسالی های چند ساله اخیر و توسعه روزافزون شهرنشینی، امروزه استفاده بهینه از تمامی منابع آبی در دسترس از جمله فاضلاب های شهری و خان گی، مورد توجه قرار گرفته است . هدف و دورنمای این گستره از تحقیق، بررسی میزان انتقال آلودگی ها به محدوده زیر عمق توسعه ریشه ها و کیفیت زه آب خروجی از نظر COD،BOD 5 ازت و فسفر در مدت دو سال اجرای عملیات آبیاری با ، فاضلاب خانگی و نهایتاً بازگشت آنها از راه زهکش های زیرزمینی به محیط زیست می باشد . به همین منظور و جهت تنظیم دقیق تمامی عوامل مؤثر، از تحقیقات لایسیمتری استفاده گردید . فاضلاب خام و پساب تصفیه شده شهرک اکباتان به عنوان منبع آب آبیاری و از آب چاه به عنوان تیمار شاهد بهره گرفته شد و سه نوع گیاه شامل گوجه فرنگی، هویج و جعفری در لایسیمترها کشت گردید . با اجرای آزمایش آماری ”فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی “ و با لحاظ نمودن سه تکرار، جمعاً 27 عدد لایسیمتر ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده نمایانگر بازده بالای حذف بار آلودگی شاخص شده توسط BOD 5با کمیتی بالغ بر 99-100 درصد مقادیر ورودی، برای هر دو نوع فاضلاب خانگی خام و پساب تصفیه شده بود . میزان حذفCOD خروجی از COD و انتقال آن به عمق خاک با گذشت زمان تغییر نموده و گاهاً مقادیر زهکش ها، کمیتی افزون برCOD ورودی را دارا بود که دلالت بر اثرات تجم عی انتقال بار آلودگی COD به عمق نیمرخ خاک داشت . البته با محاسبه بیلان جرمی COD و تعیین مقدار مواد ورودی به لایسیمترها و خروجی از زهکش آنها، بازده حذفی برابر با 99 - 93 درصد بدست آمد که بیانگر عملکرد مطلوب مجموعه در حذف COD بود . میزان انتقال ازت به عمق خاک در نتیجه کاربرد فاضلاب خام بین 33/75-12/93 درصد و در پساب تصفیه شده، بین 38/17-23/30 درصد مقدار ازت ورودی در نوسان بود، ضمن اینکه میزان انتقال فسفر به عمق در شرایط آبیاری با فاضلاب خام بین 3/56-0/9 درصد و در صورت کاربرد پساب تصفیه شده، بین 4/15-1/03 درصد میز ان فسفر ورودی مشاهده شد که نشان از انتقال مقدار بسیار ناچیزی از فسفر به عمق نصب لوله های زهکش، در طول مدت اجرای تحقیق داشت.

کلیدواژه‌ها:

فاضلاب خانگی، آبیاری، تحقیقات لایسیمتری،COD , BOD ، ازت ،فسفر ، کیفیت زه آب

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت استفاده از فاضلاب در کشاورزی
رضا بهروز - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبیاری
عبدالمجید لیاقت - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
در ایران که از جمله کشورهای خشک و نیمه خشک دنیا به حساب می آید ، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی بالاترین درصد را در بین کلیه مصارف به خود اختصاص داده و در بسیاری از نقاط کشور، کمبود آب به آنچنان وضعیت حاد و بحرانی رسیده است که برنامه ریزان و مدیران منابع آب را مجبور ساخته تا در برنامه ریز ی های توسع ه ، به کلیه منابع متعارف و غیرمتعارف آب (منابع آب با کیفیت پایین ) توجه نمایند . یکی از منابع آب با کیفیت پایین ، فاضلا ب های تصفیه شده شهری می باشد که البته استفاده از آنها در کشاورزی نیاز به مدیریتهای خاص دارد.
در این تحقیق با بهره گیری از پروفیل خاک به عنوان یک فیلتر بیولوژیکی و استفاده مجدد از زه آب ها، سعی شد تا از فاضلاب های با کیفیت پایین (فاضلاب خام ) برای کشاورزی استفاده شود . بدین ترتیب که ابتدا فاضلاب خام (فاضلاب تصفیه مقدماتی ) که دارای BOD 5در حدود mg/l 160 بود ، جهت آبیاری یک گیاه صنعتی (سویا) استفاده م ی شد. سپس زه آب حاصل از سویا (زه آب اولیه ) جمع آوری و جهت آبیاری یک گیاه علوفه ای (ذرت علوفه ای ) مورد استفاده واقع می گردید. در نهایت زه آب حاصل از ذرت علوفه ای (زه آب ثانویه) نیز جمع آوری و جهت آبیاری سبزیجات (جعفری) استفاده م یشد. این طرح تحقیقاتی با شیوه مدیریتی فوق در 12 عدد لیسیمتر بزرگ به ابعاد 76X60 سانتیمتر و ارتفاع 81 سانتیمتر انجام گرفت . در چهار لیسیمتر سویا کشت گردید که با فاضلاب خام آبیاری می شدند . در سه لیسیمتر ذرت علوفه ای کشت شد که با زه آب اولیه آبیاری می گردیدند . در دو لیسیمتر سبزی خوراکی جعفری کشت گردید که با زه آب ثانویه آبیاری می شدند. در سه لیسیمتر باقیمانده ، در هر یک از آنها یکی از گیاهان فوق الذکر کشت گردید ک ه با آب چاه آبیاری می شدند. در انتهای هر آبیاری میزان BOD5 ،COD مواد آلی و تعداد کلیفر مها در ز هآب اولیه و ثانویه اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بسیاری از آلودگ یهای فاضلاب پس از عبور از پروفیل خاک به میزان قابل توجهی کاهش می یابند، به گونه ای که میزان متوسط COD و BOD 5 به ترتیب از 160 و 237 میل ی گرم در لیتر در فاضلاب خام به 9 و 36 در ز هآب اولیه و به 8 و 20 میلی گرم در لیتر در زه آب ثانویه تنزل یافت . میزان حذف کلیفرم و کلیفرم مدفوعی (شاخص های آلودگی میکروبی و بیماری زایی پساب ) نیز در ز ه آب ها بسیار بالا و بیش از 99 درصد مشاهده شد . به علاوه، در هیچیک از نمونه های تهیه شده از زه آب ها تخم انگل مشاهده نشد . نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که ز ه آب های اولیه و ثانویه در مقایسه با فاضلاب تصفیه شده ا کباتان (تهران) از کیفیت بهتری برخوردار میباشند. در نهایت نتایج این طرح بسیار امیدوار کننده بود و نشان داد که با استفاده از شیوه مدیریتی فوق می توان فاضلاب ها را با هر کیفیتی برای کشت گیاهان مختلف استفاده کرد.
کلیدواژه‌ها:
زه آب ها، فاضلاب خام، فیلتر بیولوژیکی، لیسیمتر، مدیریت استفاده از فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مدیریت استفاده از فاضلاب صنعتی در کشاورزی
آرش ذامیادی - کارشناس آبیاری از گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
غلامرضا ثواقبی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تهران
علیرضا حسن اقلی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ایران
چکیده مقاله:
رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و غذا از یک طرف و محدود بودن منابع آبی و خشکسالی های اخیر از طرف دیگر نظر برنامه ریزان و متخصصین علوم آب را به استفاده از آب های نامتعارف (آب های شور و فاضلاب ها ) معطوف کرده است . برخی از محققین نیز استفاده از فاضلاب در کشاورزی را به عنوان راه حلی جهت تخلیه فاضلاب ها در محیط زیست پیشنهاد می کنند که در حقیقت پالایش اینگونه پساب ها در اراضی کنترل شده زراعی مدنظر می باشد . استفاده از فاضلاب در کشاورزی مزایای زیر را می تواند به دنبال داشته باشد . اولاً جای گزین مناسبی برای آب های با کیفیت خوب که در کشاورزی استفاده می شوند می باشد، ثانیاً مواد غذایی موجود در فاضلاب نیاز گیاهان به کود را کاهش خواهد داد، ثالثاً در غالب شهرهای بزرگ و صنعتی پساب های شهری و صنعتی به عنوان یک منبع ارزان قیمت و مطمئن (امکان دسترسی د ائم) شناخته شده اند . لیکن استفاده از این پساب ها در کشاورزی به دلیل وجود برخی آلاینده ها (عناصر سنگین ) و تبعات بسیار مخرب آنها بر محیط زیست به سادگی استفاده از آب های معمولی نیست و نیاز به یک سری تمهیدات و تدابیر مدیریتی دارد. هدف اصلی از این تحقیق ارائه ر اه حلی جهت استفاده از فاضلاب های صنعتی برای کشت گیاهان مختلف می باشد. بدین نحو که از بخش کوچکی از مزرعه که مجهز به سیستم زهکشی زیرزمینی می باشد، به عنوان فیلتری جهت جذب فلزات سنگین از پساب آلوده و از گیاهان کشت شده در آن برای جذب فلزات به دام افتاده در خا ک استفاده خواهد شد؛ زه آب پالایش شده توسط این سیستم جهت آبیاری بقیه اراضی مصرف خواهد شد . برای انجام این تحقیق 9 عدد لیسیمتر به قطر 60 سانتیمتر و ارتفاع یک متر از جنس پلاستیک به همراه یک لوله زهکش در کف هر یک، تهیه گردید و با خاک سبک سندی لوم پر شدند . این
لیسیمترها ابتدا تا هنگام استقرار گیاه با آب چاه آبیاری شد ند و پس از آن آبیاری با پساب صنعتی (آب آلوده به سرب به میزانmg/l 2 مس به میزان mg/l 1 و روی به میزان 25 ) صورت گرفت . آفتابگردان با مصرف صنعتی و یولاف و نی با مصرف علوفه ای گیاهان مورد مطالعه بود ند که هر یک در سه لیسیمتر کشت شدند . به منظور بررسی توانایی خاک در جذب فلزات سنگین نمونه های آب قبل از ورود به لیسیمتر و بعد از خروج از آن تهیه و آنالیز گردیدند . غلظت فلزات سنگین در نمونه های جمع آوری شده از زه آب در تمام تیمارها زیر حد مجاز مشاهده شد که بی انگر عملکرد بسیار بالای سیستم خاک (بالای 98/5% ) در جذب فلزات می باشد . بدین ترتیب می توان با اعمال برنامه مدیریتی فوق از زه آب پالایش شده اینگونه مزارع کنترل شده، برای آبیاری سایر اراضی زراعی استفاده نمود . در انتهای دوره آزمایش نمونه های گیاهی نیز جهت تعیین میزان جذب فلزات سنگین از خاک تهیه و آنالیز گردید . میزان جذب روی توسط گیاهان نسبت به دو فلز دیگر بیشتر بود که دلیل آن غلظت زیاد روی در خاک می باشد. درصد جذب فلزات توسط گیاهان مورد مطالعه بین % 0/056 و 4/198% اندازه گیری گردید که بر پالایش سیستم توسط گیاه دلالت دارد.
کلیدواژه‌ها:
پساب صنعتی، روی، مس، سرب، زه آب پالایش شده، فاضلاب در کشاورزی، پالایش گیاهی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب