مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گيري كربنات  CO3 2- و بيكربنات    HCO3 -:


مواد مورد نياز :

1- متيل اورانژ :

5/0 گرم متيل اورانژ را در يك ليتر آب مقطر حل كنيد.

2- فنل فتالئين :

5/0 گرم فنل فتالئين ( Phenol Phetalein disodium salt) را در cc 50 الكل اتيليك حل نموده و با آب مقطر به حجم cc 100 برسانيد. قطره قطره سود نرمال بآن بيفزائيد تا رنگ صورتي ظاهر شود.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعيين PH  ، E.C ، % S.P خاك ( آزمايشگاه خاك )

PH  را در آزمايشگاه به دو طريق ميتوان اندازه گرفت :

الف- محلول  2.5:1 : يك قسمت خاك 5/2 قسمت آب را در يك بشر ريخته بمدت  نيمساعت  هر پنج دقيقه يك مرتبه بهم ميزنيد و سپس با دستگاه بخوانيد.

ب- خمير اشباع :مقداري خاك را در يك بشر ريخته به آن آنقدر آب اضافه كنيد، تا بصورت خمير اشباع درآيد.

مشخصات خمير اشباع :

1- روي خاك برق بيفتد و ذرات خاك خوب حل شده باشد .

2-  هنگاميكه همزن را در بشر از يك طرف بطرف ديگر ميبريد روي خمير خط بيفتد.

3-  هنگاميكه بشر را سرازير مي كنيد خاك شروع به ريختن كند و يك مرتبه نريزد.

4-  بمدت يك ساعت بشر را بحال خود بگذاريد در اين مدت روي خاك آب جمع نشده باشد.

5-  حدود 12-10 ساعت به آن زمان دهيد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تعيين % Mgco3 % , CaCo3  خاك ( آزمايشگاه خاك )

براي تعيين درصد  % CaCo3 اول بايستي كلسيم كربنات اكيوالانت را حساب كرده و سپس درصد كلسيم كربنات و منيزيم كربنات را بدست آورد.

اندازه گيري كربنات كلسيم اكي والانت   TNV

مواد لازم:

1 - اسيد كلريدريك 5/0 نرمال :

45/41 ميلي ليتر اسيد كلريدريك را به حجم 1 ليتر برسانيد.

2- سود 25/0 نرمال

3- فنل فتالئين :

5/0 گرم فنل فتالئين ( Phenol Phetalein disodium salt) را در cc 50 الكل اتيليك حل نموده و با آب مقطر به حجم cc 100 برسانيد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

روش افزایش استاندارد –  اندازه گيري كرم (سه) در نمونه آب شهر
 

تئوري :

اسپكتروفتومتر ناحيه مريی Spectrophotometer

روشهاي طيف سنجي براساس بر هم كنش تابش الكترومغناطيسي با ماده بنيان گذاري شده است و چون امواج الكترومغناطيس، حاصل كاهش سرعت ذرات با بار الكتريكي است بنابراين توسط ماده جذب شده و سبب افزايش سرعت ذرات مي گردد. علاوه بر اين انرژي نوراني در بر هم كنش با ماده و جذب آن توسط ماده، باعث برانگيختن ماده به ترازهاي انرژي بالاتر مي گردد. بنابراين بسته به شدت و قدرت انرژي وارده به ذره با ماده بر هم كنش كرده و پديده خاصي را سبب مي گردد كه اساس اندازه گيريهايي نظير اسپكتروفتومتري را تشكيل مي دهد و می تواند شامل كليه نواحي طيف الكترومغناطيس از اشعه گاما و ناحيه مريي تا امواج راديويي باشد. در اين رابطه روشهاي جذب، نشر، شكست، پراش (Diffraction) و پلاريزه شدن نور را مي توان مورد توجه قرار داد كه مهمترين آنها روشهاي اسپكتروفتومتري جذبي و نشري و فلورسانس است.

طول موج نور مريي بيشتر و در نتيجه انرژي آن كمتر از UV است. در اثر تابش نور به ماده در آن نقل و انتقالات الكتروني صورت مي گيرد، e- ها تحريك شده و به سطوح انرژي بالاتر مي روند. بسته به ساختمان شيميايي جسم، نقل و انتقالات الكتروني مختلفي مي تواند صورت گيرد، و محل جذب بستگي به ساختمان شيميايي ماده دارد. بنابراين از gmax براي شناسايي مواد استفاده مي شود كه طول موجي است كه در آن حداكثر جذب صورت مي گيرد و براي تعيين غلظت جسم مجهول gmax  را به نمونه مي تابانيم. مقدار جذب از قوانين جذب Bear & Lambert پيروي مي كند و از رابطه A=e- lc محاسبه مي شود.

معمولا در محدوده اي كه جذب با غلظت رابطه خطي دارد ،تعيين مقدار انجام مي شود.اگر غلظت نمونه و استاندارد به هم نزديك باشد و غلظتها هم در محدوده خطي باشند، مي توان با استفاده از تناسب  محاسبات را انجام داد.


اجزاء و قسمتهاي مختلف دستگاه اسپكتروسكوپ

اسپكتروفتومتر از دو بخش اسپكترومتر و فتومتر تشكيل شده است. اسپكترومتر بخشي است كه نور منوكروم را ايجاد كرده و داراي منبع نور، عدسي، شكافها، منوكروماتور  صافي، منشور يا (Grating system) مي باشد. بخش فتومتر داراي اسباب سنجش نور مي باشد.

1- منبع نوراني : منبع نور مورد استفاده در اسپكتروفتومتر بسته به ناحيه مورد استفاده، متفاوت مي باشد. براي نورهاي مرئي از لامپ تنگستن استفاده مي شود كه نورهايي با طول موج بين 350 تا 800 نانومتر ايجاد مي كند. و براي نورهاي ماوراء بنفش (UV) از لامپ جيوه، هيدروژن استفاده مي شود. اين لامپها در ناحيه بين 200 تا 600 نانومتر بكار مي روند. در دستگاههاي پيشرفته تر هر دو نوع لامپ وجود دارد.

2- عدسي ها : (آينه ها): براي كنترل كردن مسير نور، وجود عدسي لازم است. به جاي عدسي ها از آينه هايي كه به شكل نيمدايره يا محدب ساخته شده اند مي توان استفاده نمود.

3- شكافها (slits) : در هر اسپكتروفتومتري دو شكاف وجود دارد: يكي را شكاف ورودي و ديگري را خروجي مي گويند. شكافها رل مهمي در جداكردن نور دلخواه با طول موج مشخص دارند. به همين جهت اندازه اين شكافها بسيار مهم هستند. بيشتر دستگاهها پيچي دارند كه اندازه اين شكافها را مي توان برحسب احتياج تغيير داد. هر چه طول اين شكافها بيشتر باشد پهناي نور عبوري (band-pass) بيشتر بوده و دامنه طول موج آن نيز زياد مي باشد و به عبارت ديگر نورهاي ديگري كه مورد نياز نيستند عبور مي كنند. اين نور اضافي را Stray light مي نامند

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گيري سختي كل Total  Hardness :

مواد مورد نياز :

1-محلول تامپون :

  gr179/1 نمك سديم اتيلن دي آمين تترا استيك اسيد دو آبه را با g r  644/0 كلريد منيزيم ( MgCl2 , 6H2O ) در cc 50 آب مقطر حل كنيد و محلول آماده شده را به محلولي كه شامل 9/16 گرم كلريد آمونيوم در 143 ميلي ليتر آمونياك غليظ است افزوده و حجم محلول را به cc 250 برسانيد.

2-اريو كروم بلاك T :

براي تهيه اين معرف دو راه وجود دارد :

الف : 5/0 گرم پودر اريو كروم بلاك  T را با 100 گرم نمك طعام خالص مخلوط نماييد و خوب هم بزنيد.

ب : 5/0 گرم اريو كروم بلاك T و 5/4 گرم هيدروكسيل آمين هيدروكلرايد را با هم مخلوط كرده در cc 100 الكل اتيليك 95 % حل كنيد ولي محلول فوق ناپايدار است.

3-E . D . T . A 01/0 مولار :

 cc100 از  E . D . T . A 1/0 مولار را به حجم يك ليتر برسانيد.

* براي تهيه معرف اريو كروم بلك تي روش الف توصيه مي شود.

روش آزمايش :

1- به cc 50 از نمونه cc 1 تامپون منيزيم بيافزاييد.

2- 3 قطره معرف اريو كروم بلاك T و يا كمي از پودر آن به محلول بيفزائيد تا رنگ بنفش ظاهر شود.

3- بوسيله E . D . T . A 01/0 مولار تيتر كنيد تا رنگ محلول به رنگ آبي نيلي در آيد.

مقدار سختي را از فرمول زير بر حسب mg/l كربنات كلسيم محاسبه كنيد:

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گيري نيترات NO3-  :

مواد مورد نياز :

1- نمك اشباع كلريد سديم ( Sodium Chloride Solution  (Nacl  :

مقدار 300 گرم كلريد سديم را وزن كرده و به حجم يك ليتر برسانيد.

2- محلول اسيد سولفوريك Sulfuric Acid Solution  (H2SO4) :

مقدار cc 500 اسيد سولفوريك غليظ را به cc 125 آب مقطر بيافزاييد و آن را به درجه حرارت اتاق برسانيد و در ظرف در بسته و محكم نگهداري كنيد تا آب جذب ننمايد.

3- محلول اسيد بروسين سولفانيليك Brucine  Sulfanilic Acid Solution :

1 گرم سولفات بروسين C23H26N2O4 ) H2SO4, 7H2O )را وزن كرده و 1/0 گرم اسيد سولفانيليك (C6H7NO35) به آن اضافه كنيد و در cc70 آب مقطر داغ حل كنيد. سپس cc3 اسيد كلريدريك غليظ به آن اضافه كنيد، محلول حاصل را به حجم cc100 برسانيد و در شيشه تاريك نگهداري كنيد . اين محلول به شدت سمي است.

4- محلول مادر استاندارد نيترات Standard  Stock Solution  :

6070/0 گرم نيترات سديم (NaNO3) را وزن كرده و در يك بالن ژوژه يك ليتري پس از حل كردن به حجم برسانيد . اين محلول شامل mg 100 نيتروژن است.

 

  1 ml = 0.1 mg N-NO3-    100PPm                                                                            

5- محلول استاندارد نيترات Standard  NO3-  Solution  :

cc 10 از محلول مادر استاندارد را با آب مقطر به حجم يك ليتر برسانيد. اين محلول بايد در روز آزمايش تهيه شود.

 

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گيري  مواد معلق در آب (  TSS) :

‍براي اندازه گيري مواد معلق در آب كافي است تا كل مواد محلول در آب را از كل مواد موجود در آب كم كنيد.

 
TS = TSS – TDS

 

T.D.S  g/l = كل مواد محلول در آب بر حسب گرم در ليتر

T.S  g/l = كل مواد موجود در آب  بر حسب گرم در لیتر

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اندازه گيري كل مواد موجود در آب ( TS ) :

مواد موجود در آب به كليه موادي گفته ميشود كه قبل از فيلتر كردن آب در آن موجود است.

روش آزمايش :

1- ظرف مناسبي را قرار است آب در آن تبخير شود را وزن كنيد.

2- مقدار معيني از آب مورد آزمايش ( 500 ميلي ليتر الي 250 ) را در آن ريخته و بجوشانيد تا تمامي آب تبخير شود.( آب را قبل از حرارت دادن هم بزنيد. )

3- پس از تبخير شدن كامل آب، مجدداً ظرف را وزن كنيد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب