مرجع تخصصی آب و فاضلاب

فاضلاب چيست ؟

فاضلاب يا گنداب عبارت است از آب استفاده شده اي كه براي مصرف خاص خود قابل استفاده مجدد نيست يا به عبارتي كيفيت آن پايين تر از قبل از استفاده از آن مي‌باشد. اين آب داراي مقاديري فضولات جامد و مايع است كه از خانه ها، خيابان‌ها، شستشوي زمين‌ها و در مجموع ناشي از فعاليت‌هاي انساني نظير سرويس‌هاي بهداشتي، كارخانه ها، صنايع و كشاورزي است. چون اين آب اغلب ناپاك و داراي بويي ناخوشايند است "گنداب" نيز ناميده مي‌شود.

فاضلاب يا گنداب ممكن است خانگي يا تركيبي از فاضلاب خانگي، فاضلاب صنعتي و كشاورزي نيز باشد. در اين بحث، بيشتر فاضلاب ناشي از فعاليت‌هاي خانگي، مورد نظر است. اين فاضلاب، آبي است كه مواد زائد بدن انسان (مدفوع و ادرار) و فاضلاب حاصل از اقدامات بهداشتي مانند استحمام، شستشوي لباس، پخت و پز و ديگر مصارف آشپزخانه را تشكيل مي‌دهد. حجم فاضلاب توليدي در اجتماعات به موارد زير بستگي دارد :

1 ـ  عادات فردي: هر چه ميزان مصرف آب مردم بيشتر باشد فاضلاب توليدي آن‌ها بيشتر خواهد شد.

2 ـ  نوع شبكه گردآوري فاضلاب (تركيبي يا مجزا) در نوع تركيبي حجم فاضلاب بيشتر خواهد شد.

3 ـ  تغييرات فاضلاب در زمان

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نیروهای هیدرواستاتیک :بطور کلی هر وقت جسمی در سیالی قرا بگیرد از طرف آن سیال نیروهایی بر آن جسم وارد می شود ،نکته مهم آن است که نیرو در هر نقطه عمود بر جسم است .

اگر جسم در سیال حجمش بسته باشد یعنی در تمام اطراف جسم سیال باشد ( مثل جسم درون هوا) در این حالت نیروهای افقی یکدیگر را خنثی کرده ( با فرض استاتیک بودن سیال ) و نیروهای عمودی ممکن است بصورت خنثی نشده باقی بمانند در اینصورت چنانچه چگالی جسم از سیال بیشتر باشد جسم به طرف پایین حرکت می کند و اگر چگالی جسم از سیال کمتر باشد جسم به طرف بالا حرکت می کند مانند بالا آمدن چوب پنبه به سطح آب. 

برای مشخص کردن محل اثر نیروها حالت های مختلفی وجود دارد مانند صفحه در سیال افقی باشد، صفحه بصورت عمودی باشد، صفحه بصورت مایل باشد ،صفحه بصورت منحنی باشد .در ادامه مطلب حالتهای فوق  محل اثر نیروها با مثال بررسی خواهد شد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

نقش آب در انتقال بيماريها

1 ـ بيماريهايي كه در اثر افزايش يا كمبود املاح محلول، موجود در آب آشاميدني بروز مي‌كند

2 ـ بيماريهايي كه آب وسيله انتقال آنها است

3 ـ بيماريهايي كه آب، محيط پرورش ميزبان يا عامل سببي آنها است

4 ـ بيماريهايي كه آب به صورت غيرمستقيم در انتشار آنها نقش دارد.
1-1- نقش افزايش املاح محلول در انتقال بيماريها
1-1-1- مِتهِموگلوبينمي (Blue babies) Methemoglobinemia

اين بيماري در اثر افزايش نيترات به ميزان 45 ميلي‌گرم بر ليتر ايجاد مي‌گردد
 
1-1-2- فلوئوروزيس دندانها Dental Fluorosis :         

افزايش ميزان فلوئور بيش از 2 تا 3 ميلي‌گرم بر ليتر در آب آشاميدني.
1-2-3- سرطان‌زايي

- افزايش هيدروكربورهاي حلقوي در غلظت بيش از 2/0 ميكروگرم بر ليتر در آب آشاميدني

- افزايش احتمال بروز سرطان در مصرف آبهاي آلوده بيش از 05/0 ميلي‌گرم بر ليتر ارسنيك

- افزايش احتمال بروز سرطان در مصرف آبهاي آلوده به تركيبات نيتروزامين.
1-2- نقش كاهش املاح محلول با انتقال بيماريها

1-2-1- كمبود يد كمتر از يك ميلي‌گرم بر ليتر مشروط بر عدم تامين يد مورد نياز از ساير منابع غذايي

1-2-2- پوسيدگي دندان، كمبود فلوئور كمتر از 5/0 ميلي‌گرم بر ليتر باعث افزايش پوسيدگي دندان

1-2-3- بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي، مصرف آبهاي سبك (كمتر از 100 تا 150 ميلي‌گرم بر ليتر) باعث گسترش بيماريهاي قلبي، عروقي مي‌گردد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

تناوب و تکرار مداوم پدیده های هیدرولوژی ، ایده استفاده از آمار و احتمالات در هیدرولوژی را به وجود آورده است . این جزوه توسط استادیار دانشگاه صنعت آب و برق ( شهید عباسپور) تهیه شده و در آن ابتدا اصطلاحات اصلی علم هیدرولیک تعریف شده و سپس  راه تجزیه و تحلیل داده های هیدرولوژی با استفاده از علم آمار آموزش داده شده و توابع توزیع احتمال برای آن ارائه شده است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

بطوری که می‌دانیم اکسیژن محلول در آب ، عامل اساسی زندگی و رشد حیوانات و گیاهان است. زندگی این موجودات بستگی به حداقل اکسیژن محلول در آب دارد. ماهی بیش از سایر جانداران و بی مهره‌گان در درجه دوم و باکتریها کمتر از تمام موجودات آبزی به اکسیژن محلول در آب نیاز دارند. در یک آب معمولی که ماهی در آن پرورش می‌یابد، غلظت اکسیژن محلول نباید کمتر از 5 میلیگرم در لیتر باشد و این مقدار در آبهای سرد به 6 میلیگرم در لیتر افزایش می‌یابد.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

آزمايشگاه ميکروبي:

ويژگيهای ميکروبي آب آشاميدني مبنای قضاوت در مورد تعيين قابليت شرب آبها از نقطه نظر بيولوژيکي قرار مي گيرد. البته قضاوت صحيح بدون رعايت ساير جوانب از جمله شرايط و دوره تناوب نمونه برداری، نگهداری نمونه ها و بالاخره دقت در انجام آزمايشها ميسر نخواهد بود.

اصولا آبي که به مصرف آشاميدن مي رسد بايد از ميکروارگانيسم های بيماريزای شناخته شده و همچنين باکتريهای نشانگر که نشانه آلودگي آب با مدفوع است عاری باشد. کليفرمها بهترين باکتری های نشانگر هستند که در آزمايش باکتريولوژيکي آبها مورد توجه قرار مي گيرند.

باکتريهای نشانگر ديگر مانند استرپتوکوکوس های مدفوعي و کلستريديومهای احيا کننده سولفيت نيز مي توانند در تعيين منشا آلودگي آب با مدفوع و ارزشيابي کارآيي روش کلرينه کردن مورد استفاده قرار گيرند.

شمارش کلي باکتريها: شمارش کلي باکتريها در آب دارای اهميت زيادی نيست و بسياری از آبهايي که کاملا سالم هستند ممکن است دارای تعداد زيادی باکتری باشند. بندرت ديده شده که آبي بدون باکتری باشد، ولي ممکن است آب چاههای بسيار عميق تعداد نسبتا کمتری باکتری داشته باشند.

بطور کلي آب چاههای عميق در مقايسه با آب چاههای کم عمق از کيفيت بهتری برخوردار هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

دستورالعمل بهره برداری و نگهداری از شبکه های جمع آوری فاضلاب شهری

سرمایه گذاری های عظیم و هنگفتی که در شبکه های جمع آوری فاضلاب شده است ایجاب می نماید که ضوابط و معیارهای مناسبی برای بهره برداری از این تاسیسات تدوین گردد .

این دستورالعمل شامل شرح وظایف مسئولان بخشهای مختلف و تجهیزات و نیروی انسانی لازم برای بهره برداری از هر بخش است .

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

اهدف کلی تصفیه فاضلاب :
اهدف کلی تصفیه فاضلاب تامین شرایط بهداشتی برای زندگی مردم پاک نگهداری محیط زیست بازیابی فاضلاب تولید کود طبیعی تولید انرژی

انواع فاضلاب :
انواع فاضلاب فاضلاب خانگی فاضلاب صنعتی پس آب ناشی از سیلابها فاضلاب کشاورزی

فاضلاب خانگی :
فاضلاب خانگی ناشی از دستگاههای بهداشتی همچون توالت ها، حمام، ماشین های لباس شویی و ظرف شویی، پساب آشپزخانه و شستشوی بخشهای مختلف خانه می باشد. در شبکه جمع آوری فاضلاب شهری، فاضلاب مغازه ها، فروشگاهها، تعمیرگاهها، رستورانها و... نیز جمع آوری می شود.

مشخصات فاضلاب خانگی :
مشخصات فاضلاب خانگی رنگ فاضلاب بوی فاضلاب pH فاضلاب دمای فاضلاب ناخالصیهای موجود در فاضلاب وزن مخصوص فاضلاب موجودات میکروبیولوژی موجود در فاضلاب

فاضلاب صنعتی :
فاضلاب صنعتی مشخصات بستگی به فرآیند مورد استفاده در صنعت دارد

تفاوتهای میان فاضلاب صنعتی و خانگی :
تفاوتهای میان فاضلاب صنعتی و خانگی امکان وجود ترکیبات سمی در فاضلاب صنعتی خورندگی بیشتر فاضلاب صنعتی خاصیت قلیایی یا اسیدی فاضلاب صنعتی بیشتر است احتمال کمتر وجود میکروارگانیسم ها در فاضلاب صنعتی

تشابه فاضلاب های صنعتی :
تشابه فاضلاب های صنعتی تنها بخش مشابه فاضلاب های صنعتی، فاضلاب ناشی از سیستم خنک کننده می باشد

آلودگی موجود در فاضلابهای صنعتی :
آلودگی موجود در فاضلابهای صنعتی آلاینده های موجود در فاضلاب ناشی از معادن، کارخانه های فولاد سازی و... بیشتر از نوع معدنی هستند. آلاینده های موجود در فاضلاب ناشی از کارخانه های تهیه مواد غذایی، کارخانه های نشاسته سازی و... بیشتر آلی هستند.

مرجع تخصصی آب و فاضلاب