مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله مهندسی فاضلاب در مناطق زلزله خیز
محمد فمیمی نیا - عضو هیئت هلمی و سرپرست دفتر پژوهش و ارتباط با صنعت دانشگاه علوم پزشکی ق
چکیده مقاله:
تاسیسات فاضلاب از مجموعه تاسیسات زیربنایی است که از یک طرف هزینه و مشکلات احداث و راهبری آن در مقایسه با سایر تاسیسات زیربنایی نظیر آب، برق، گاز و تلفن بیشتر است و از طرف دیگر مدیریت آن نیز به لحاظ ارتباط نزدیک این تاسیسات با سلامتی ، بهداشت و آسایش افراد جامعه و حفاظت ازمحیط زیست از اهمیت ویژه و بالایی برخوردار است. تخریب تاسیسات فاضلاب در هنگام وقوع بلایای طبیعی مثل زلزله علاوه بر خسارات اقتصادی موجب بروز مخاطرات بهداشتی و اخلال در امداد و کمک رسانی خواهد شد. از این رو کارگیری ضوابط و استانداردهای ویژه در انتخاب ، طراحی و اجرای بخش های مختلف تاسیسات فاضلاب اعم از لوله کشی داخل ساختمان اتصالات ، انشعابات، شبکه جمع آوری و خطوط انتقال و تصفیه خانه به منظور تامین حداکثر ایمنی و مقاومت در برابرحوادث غیر مترقبه نظیر زلزله خصوصا در مناطق با خطر زلزله بالا و آسیب پذیر امری ضروری او اجتناب ناپذیر است. آنچه در رابطه مقابله با خطرات زلزله در تاسیسات فاضلاب مطرح است انتخاب و ساخت سیستمی است که در کنار سایر مزایای فنی و اقتصادی به کارگرفته شده و مقاومت در برابر خصوصیات زلزله خیزی منطقه در مرحله امداد و بازسازی نیز استفاده از آن با کمترین دشواری میسر باشد. مدریت اصولی و صحیح فاضلاب در مناطق زلزله خیز در سه مرحله جدای قبل ازوقوع زلزله ، مرحله امداد و مرحله بازسازی و نوسازی مطرح می شود. به منظور پیشگیری ازتخریب و مقاومت تاسیسات فاضلاب در برابر خطرات زلزله باید تمهیدات لازم در انتخاب نوع سیستم جع آوری و فرایند تصفیه ، شیوه طراحی ، انتخاب نوع و جنس مصالح ، متعلقات و تجهیزات مورد استفاده و ساخت تاسیسات اندیشیده شود. علاوه بر این در مرحله امداد نیز لازم است ضمن مشخص کردن نقاط آسیب دیده سیستم اقدامات اضطراری نظیر ساخت تاسیسات موقت جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب به مورد اجرا گذارده شود. در دوره بازسازی و نوسازی نیز به بررسی دقیق وضعیت تاسیسات برآورد میزان دقیق خسارات وارده، تدوین برنامه تعمیر یا بازسازی و راه اندازی مجدد سیستم پرداخته می شود. در این مقاله به طور مفصل اقدامات لازم در هر سه مرحله فوق الذکر تشریح شده است.
کلیدواژه‌ها:
مهندسی فاضلاب ، مناطق زلزله خیز ، بهداشت محیط

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله کاربرد ازن در تصفیة فاضلاب
یونس حق‌روان - مرکز تحقیقات مهندسی آذربایجان شرقی
رامین زادغفاری - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی
محمدرضا باغچه‌وان - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی
چکیده مقاله:
در این مقاله نقش ازن در تصفیه و ضدعفونی فاضلاب خانگی و صنعتی بصورت تئوری و تجربی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نشانگر آنست که ازن، بو، مزه، تمامی میکروارگانیس مها (میکروب، باکتری و ویروس)، یونهای فلزی (کلسیم، منگنز و آهن) و ترکیبات آلی (بجز پارافی نها) را از بین م یبرد. همچنین نقش مؤثری در کاهشBOD و COD داشته و در اکثر موارد نیز ازن نقش عمد های در رن گبری فاضلابها ایفا م یکند.
کلیدواژه‌ها:
فاضلاب، تصفیه، ازن

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله کاربرد فناوری بیوراکتورهای غشایی در تصفیه فاضلابهای نفتی
منوچهر وثوقی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۴۰)
دانشگاه صنعتی شریف- دانشکده مهندسی شیمی
پریوش مصلحی مصلح آبادی - دانشگاه صنعتی شریف- دانشکده مهندسی شیمی
چکیده مقاله:
استفاده از فرایندهای غشایی در سالهای اخیر در زمینه تصفیه فاصلابها گسترش زیادی پیدا کرده است . یکی از این فرایندها فرایند بیوراکتور غشاییMBR است که براحتی برای انواع فاضلابها قابل کاربرد بوده و راندمان خوبی در حذف انواع آلودگیها دارن د. در این تحقی ق قابلیت کاربرد فرایندMBR در فاضلابهای نفتی مورد بررسی قرار گرفته است و از یک غشا میکرو فیلتراسیون لوله ای برای جداسازی و برگشت دادن بیوماس، مواد جامد سوسپانسه و ملکول های سنگین خروجی از بیوراکتور استفاده شده اس ت. نتایج نشان دادند که راندمان حذف بردرصد تغییر می کند و غلظت - حسب شر ایط بین 93-97 MLSS در بیوراکتور نیز بتدریج تا g/lit 16/2 افزایش یافته است.
کلیدواژه‌ها:
بیوراکتور غشای ی، فاضلابهای نفتی- میکروفیلتراسیون

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله تأثیر آبیاری با فاضلاب خانگی و پساب تصفیه شده آن بر میزان آبگذری خاک و تغییرات هدایت الکتریکی زه آبهای حاصل از اعماق مختلف نیمرخ خاک
علیرضا حسن اقلی - عضو هیئت علمی (استادیار)، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
مهدی میراب زاده - دانشیار و استادیار گروه آبیاری دانشگاه تهران. کرج، دانشکده کشاورزی و م
عبدالمجید لیاقت - دانشیار و استادیار گروه آبیاری دانشگاه تهران. کرج، دانشکده کشاورزی و م
چکیده مقاله:
کاربرد مجدد فاضلابهای خانگی و پساب حاصل از تصفیه آنها برای مصارفی همچون آبیاری اراضی کشاورزی، علیرغم وجود برخی از ترکیبات معدنی و آلی در این قبیل آبها وتأثیر عملیات مذکور بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، امروزه مورد توجه ویژه قرار گرفته است. بنا بر توصیه متخصصان امر برای کاربرد بهینه این نوع آبها لازم است تا ضمن ملحوظ نمودن شرایط منطقهای و کیفیت فاضلاب و پساب تولیدی، از نتایج تحقیقات محلی نیز بهره گرفته شود. لذا بمنظور بررسی میزان و نحوه انتقال املاح به اعماق مختلف نیمرخ خاک و در نهایت به زیر عمق توسعه ریشهها در نتیجه آبیاری محصولات کشاورزی و نیز مشاهده تأثیر این امر بر تغییرات آبگذری خاک، در قالب تحقیقات
لایسیمتری به مدت دو سال از فاضلاب خانگی خام و پساب تصفیه شده شهرک اکباتان برای آبیاری سبزیجاتی همچون گوجه فرنگی، جعفری و هویج استفاده شد. این تحقیق با لحاظ نمودن آب چاه به عنوان تیمار شاهد و بهره گیری از آزمایش آماری فاکتوریل در قالب طرح کام ً لا تصادفی به اجرا درآمد. جهت تهیه نمونههای آب از اعماق مختلف ستون خاک، روشی ابتکاری بکار گرفته شد و با نصب لولههایی باریک و متخلخل به شیوهای خاص، امکان تهیه نمونههای زهآب از اعماق ٢٠ و ٤٥ سانتیمتری از سطح خاک (علاوه بر نمونههای جمع آوری شده از عمق زهکشها) در طول مدت دو سال اجرای تحقیق فراهم گردید
کلیدواژه‌ها:
فاضلابخانگی خام، پساب تصفیه شده، آبیاری، لایسیمتر، هدایت الکتریکی، آبگذری خاک

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله شناسایی و بررسی عوامل تهدید کننده آبهای زیرزمینی دشت قزوین
زهرا غنوی - اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین
سیاوش رضازاده -
چکیده مقاله:
حفظ کیفیت آب مستلزم تصمیم گیری مدبرانه و رفتار خردمندانه با این ماده حیاتی آب به عنوان عامل اصلی پایداری زندگی، رفاه، امنیت و نیروی محرکه توسعه اقتصادی و اجتماعی می باشد. از دیرباز دشت قزوین در زمره دشتهای معروف و حاصل خیز ایران بوده که بدلیل مرغوبیت خاک و آب و هوای مناسب در بخش کساورزی مورد توجه واقع گردیده است. همچنین بدلیل برخورداری از برخی امتیازات خدماتی از قبیل راههای دسترسی و حمل و نقل (بزرگراه، خط آهن) و نزدیکی به پایتخت مورد توجه سرمایه گذاران بخش صنعت بوده و بشدت در حال توسعه صنعتی می باشد. بگونه ای که بیش از 2200 واحد صنعتی در بیش از 8 شهرک و مجتمع صنعتی و همچنین بصورت پراکنده مستقرند. بجز تأمین بخشی از آب کشاورزی از سد طالقان، بقیه نیازهای آبی استان اعم از کشاورزی، شرب تمام شهرها و روستاها و صنایع مستق در دشت قزوین از منابع زیرزمینی تأمین می شود، بنابراین ضروری است حفاظت کیفی و کمی این منابع حیاتی بیش از هم مورد توجه مسئولان ذیربط قرار گیرد. در این مقاله سعی گردیده مهمترین عوامل تهدید کننده منابع آبهای زیرزمینی دشت قزوین شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد. فاضلابهای شهری شهرهای استان، پسابهای صنعتی شهرکها و مجتمع های صنعتی و صنایع پراکند، جایگاههای دفع غیر اصولی زباله های شهری استان افزایش حفر چاهها و بهره برداری غیر مجاز از آبهای زیرزمینی عمده ترین این عوامل محسوب می شوند. نتایج بررسی و یافته های حاصل از آنالیز فاضلابهای خام شهری، فاضلابهای خروجی هرکهای صنعتی و واحدهای صنعتی بزرگ و شیرابه زباله حاصل از جایگاه دفن زباله شهر قزوین نشان می دهد که آلودگی های ناشی از دفع فاضلابهای خام شهری و صنعتی و شیرابه حاصل از جایگاه زباله جدی ترین تهدید کننده های کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه هستند. با توجه به خودپالایی ضعیف آبهای زیرزمینی و پایداری آلودگی ها، فرآیند پیشگیری یکی از مهمترین مراحل مدیریت کیفی منابع آبهای زیرزمینی است. در این راستا به منظور پیشگیری می توان به ارزیابی توان آمایش سرزمین، تعیین ضوابط دقیق و علمی استقرار مناسب کاربریها، تعیین حریم کیفی و استانداردهای کیفی منابع آب اشاره نمود. بنابراین برای تحقق این هدف لازم است تا اقداماتی از قبیل شناسایی مراکز آلوده کننده احتمالی، اجرای سیستمهای جمع آوری و تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی، استقرار سیستمهای مدیریت زیست محیطی (EMS) در صنایع و کاربریهای دیگر صورت پذیرد.
کلیدواژه‌ها:
آبهای زیرزمینی، آلودگی، فاضلاب، دشت قزوین

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله بازیافت نیکل از فاضلاب آبکاری با روش ترسیب شیمیایی
مهربان صادقی - دانشجوی دکترا در رشته مهندسی بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم
جعفر نوری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۴۹۱۶)
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران (دانشکده بهداشت)
جمشید درایت - دانشجوی دکترا در رشته مهندسی بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم
چکیده مقاله:
جداسازی نیکل از فاضلابهای صنعتی به روش ترسیب شیمیایی مورد تحقیق قرار رگفت. نمونه برداری از فاضلاب و نگهداری نمونه ها تا هنگام آزمایش مطابق با استاندارد متد (1992) صورت گرفت و هر نمونه از فاضلاب از نظر غلظت یون نیکل (به روش جذب اتمی)، PH، درجه حرارت و مقدار کل جامدات محلول (TDS) مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه ها از نقطه نظر PH مناسب، اثر دما، اثر زمان ماند و اثر افزودن پلی الترولیت بر مقدار نیکل باقیمانده در محلول و رسوب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایشات تنظیم و تعیین PHایده آل، برای سه ترکیب هیدرکسید سدیم، کربنات سدیم و سولفید سدیم در هر بار آزمایش برای همان ترکیب روند تغییرات مشابهی را بین میزان PH و غلظت باقیمانده نیکل درمحلول نشان داد. نتایج نشان داد که غلظت نیکل موجود در فاضلاب آبکاری نیکل بسته به شرایط هر کارگاه بین mg/L 4800-200 متغیر است. نتایج مربوط به محدوده PH نشان داد که محدوده PH ایده آل بستگی به غلظت اولیه نیکل در پساب دارد و برای سه ترکیب هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم به ترتیب 105- 10، 10-9/5 و 10/2- 9/6 می باشد. نتایج نشان داد که کاهش غلظت نیکل باقیمانده در محلول برای هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم بیشتر از ترکیبات سدیم می باشد. افزایش درجه حرارت بر شرایط ار ترسیب بوسیله هیدروکسد سدیم تغیرات چندانی در مقدار نیکل باقیمانده در محلول ایجاد نکرده و در مورد کربنات سدیم اثر منفی داشته یعنی مقدار نیکل باقیمانده در محلول افزایش یافت. اثر زمان ماند برای هیدروکسید سیدیم منفی (غلظت نیکل باقیمانده در محلول افزایش یافت) و در مورد کربنات سدیم مثبت (مقدار نیکل باقیمانده در محلول با گذشت زمان کاهش یافت) ، افزودن پلی الکترولیت بر محلول و رسوبات تغییرات چندانی در وضعیت و سرع ته نشینی و نیز مقدار نیکل باقیمانده در محلول را باعث نشد و درصد خلوص نمک های بازیابی شده نیکل بالای 97% بود. از نظر نیکل باقیمانده در محلول و مناسب بودن نمک نیکل بدست آمده مصرف هیدروکسید سدیم جهت انجام فرآیند بازیابی مناسب ترین روش می باشد.
کلیدواژه‌ها:
بازیافت نیکل، فاضلاب آبکاری، آبکاری نیکل، ترسیب شیمیایی، فلزات سنگین، پلی الکترولیت، نمکهای بازیابی شده نیکل

مرجع تخصصی آب و فاضلاب

مقاله طراحی پایلوت جدیدی از صافی شنی متعارف در تصفیه پیشرفته فاضلاب و بررسی کارآیی آن در سال 1383
زهرا طباطبایی - دانشجوی کارشناسی بهداشت محیط
امیرحسین محوی - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت تهران
عطاالله رخش خورشید - عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت زاهدان
اصغر سلیمانی ساردو - دانشجوی کارشناسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
در حال حاضر با توجه به کمبود آب در نقاط مختلف در اکثر طرحهای فاضلاب کشور استفاده مجدد از پساب برای آبیاری از اهداف اصلی طرحها به حساب می آید و توجهات اساسی عمدتاً بر روی تولید پسابی با کیفیت مطلوب معطوف گردیده است اگر چه فیلتراسیون یکی از فرآیندهای اساسی مورد استفاده در تصفیه آب شرب است. صاف کردن پساب خروجی فرایندهای تصفیه فاضلاب کار نسبتاً جدیدی است. روش تحقیق: در یک مطالعه مداخله ای با هدف فیلتراسیون پساب خروجی و انجام تصفیه پیشرفته فاضلاب، پایلوت جدیدی از صافی شنی طراحی و در تصفیه خانه فاضلاب راه اندازی شد. سپس جهت بررسی راندمان پایلوتها آزمایشاتی بر روی 36 نمونه انجام و برای توصیف داده ها از شاخص های میانگین و انحراف معیار و روشهای آماری استفاده شد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد در مجموع در صافی را 77.34 BOD5 درصد، No2 را 19/99 درصد، No2 را 34.04 درصد TSS را 81.96 درصد TDS را 10.78 درصد و T.P را 25.22 درصد اکهش و بین میانگین ها در سه مرحله اندازه گیری (P<0.001) اختلاف معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها و نتایج بدست آمده پارامترهای مورد نظر در پساب خروجی از پایلوتهای طراحی شده با استانداردهای ارائه شده توسط زایمان حفاظت محیط زیت ایران، امریکا و دستورالعمل ها و موازین ایالتی درخصوص استفاده مجدد از پساب در برخی از ایالتهای امریکا در اکثر موارد همخوانی داشته و یا زیر حد استاندارد است و با کاهش TSS, BOD5 در حدود 10mg/lit رو به رو بوده و با مطالعه مؤسسه تحقیقات منابع طبیعی دانشگاه ایالت مینسوتای امریکا یکسان و در مورد TSS کاهش بیشتر را نشان می دهد. لذا با توجه به یافته های بدست آمده در تصفیه پیشرفته فاضلاب و استفاده مجدد پساب در کشاورزی و آبیاری، استفاده از چنین واحدهایی در تصفیه خانه ها نتایج رضایت بخشی داشته و مؤثر خواهد شد.
کلیدواژه‌ها:
طراحی، صافی شنی، تصفیه پیشرفته، فاضلاب، کارایی

مرجع تخصصی آب و فاضلاب