تهیه ازن و استفاده از آن در حذف دترجنت از آب و فاضلاب
فروغ واعظی - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
امیرحسین محوی - گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
رضا دهقانزاده - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
چکیده مقاله:
دترجنت ها از جمله آلاینده های محلول موجود در فاضلاب ها اعم از شهری و صنعتی و به میزان کمتر در منابع آب محسوب می شوند که حذف آنها بویژه چنانچه از نوع غیر قابل تجزیه بیولوژیکی باشند بسیار مشکل است. این آلاینده ها نه تنها از نظر تخلیه به محیط زیست مسئله ساز هستند بلکه از لحاظ ایجاد کف زیاد و مزاحمت در مراحل تصفیه فاضلاب نیز دردسر آفرین می باشند. یکی از سودمندترین روش هایی که در دنیای امروز برای تخریب این گونه آلاینده ها رو به گسترش می باشد روش های اکسیداسیون شیمیایی است. ازن نیز یکی از قوی ترین مواد اکسید کنند است که مواد مقاوم را به فرم قابل تجزیه و حتی آب و دی اکسید کربن تبدیل می نماید و طی مراحل اکسیداسیون تولید ترکیبات ثانویه خطرناک نمی نماید. در این تحقیق کارایی ازن در حذف دو دسیل بنزن سولفونات (DBS) که یک نمونه دترجنت سخت است بررسی شده است. از آن جایی که آلاینده مزبور تحت غلظت های بسیار متفاوت در آب و انواع فاضلاب ها ظاهر می شود، غلظت هایی از DBS از یک تا 100mg/l انتخاب و در pH های اسیدی تا قلیایی مورد بررسی قرار گرفت. در زمان های ماند 60 ،90 ، 120 دقیقه و با دز ازن 0/74mg حداکثر حذف DBS صورت گرفته، بطور متوسط 43 ، 62 و 73 درصد و در مورد COD معادل 25 ، 34و 46 درصد بوده است. کمترین میزان حذف در pH=5 برای DBS و COD به ترتیب برابر با 48 و 28 درصد و بیشترین مقادیر در pH=11 بوده است.در این مطالعه برای تولید ازن از لامپ های قوی فرابنفش استفاده شده است. طول موج پرتو تولید شده توسط این لامپ ها کمتر از 200 نانومتر است که طول موج موثر بر روی مولکول های اکسیژن هوا بوده و آنها را به اکسیژن اتمی برای تولید ازن تبدیل می کند. طبق آزمایشاتی که برای اندازه گیری ازن تولیدی توسط این لامپ ها صورت گرفت میزان ازن تولیدی توسط 4 عدد لامپ مدل UV/OZ-20 حدود (0/74mg)0/85mg/l بدست آمد. میزان تولیدی در برابر برق مصرف شده حدود 0/55 g/kw است که می توان گفت تولید ازن با لامپ های مزبور بیش از این هم مقدور نیست.
کلیدواژهها:
اکسیداسیون شیمیایی- ازن، پرتوفرابنفش- دترجنت-تصفیه آب و فاضلاب
معادله کارآیی سیستم FAS در مقیاس پایلوت برای تصفیه فاضلاب کارخانه شیرپاستوریزه تهران
محمدمهدی امام جمعه - گروه بهداشت محیط- آموزشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی قزوین
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
چکیده مقاله:
سیستم لجن فعال با محیط رشد ثابت، فرم اصلاح شده سیستم لجن فعال می باشد که در این تحقیق در مقیاس پایلوت جهت تصفیه فاضلاب صنایع شیر مورد استفاده قرار گرفته است. کار سیستم بیش از 6 ماه بطور پیوسته ادامه داشت و کارآیی آن در سه مرحله مختلف مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج زیر اخذ گردید: در زمان ماند 9 ساعت و دبی 17 لیتر در ساعت، متوسط بار حجمی ورودی به سیستم (فرمول در متن اصلی موجود می باشد) بوده و متوسط راندمان حذف TCOD ، 76/43% می باشد. در زمان ماند 3 ساعت و دبی 51 لیتر در ساعت، متوسط بار حجمی ورودی به سیستم (فرمول در متن اصلی موجود می باشد) بوده و متوسط راندمان حذف TCOD ، 72% می باشد.در سیستم های لجن فعال با بستر ثابت، کارآیی سیستم در بار آلی زیاد نسبت به بار آلی کمتر، تغییرات کمی را نشان می دهد، مشکل ته نشینی لجن وجود ندارد، حجم لجن تولیدی نسبت به دیگر سیستم ها بسیار کمتر است، نیاز به برگشت لجن ندارد، نسبت به بار ناگهانی و مواد سمی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد و از همه مهمتر زمان ماند هوادهی را می توان تا 3 ساعت کاهش داد و بار آلی بیشتری به سیستم وارد ساخت.
کلیدواژهها:
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب- سیستم لجن فعال با بستر ثابت- فاضلاب صنایع لبنی
بررسی کارایی هاضم های بیهوازی تصفیه خانه های فاضلاب استان اصفهان در حذف کلیفرمها، سالمونلا و تخم انگ
افشین تکدستان -
حسین موحدیان عطار -
بیژن بینا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۱)
چکیده مقاله:
تصفیه فاضلاب ها همواره با تولید دوبخش مجزای پساب و لجن همراه می باشد، از این میان پسابها غالباً بعد از یک تصفیه ثانویه کیفیتی مطلوب جهت دفع به محیط دارند، در حالیکه لجن ها به دلیل آلودگی بسیار زیاد نیاز به تصفیه و تثبیت دارند. لجن خام دارای انواع وسیعی از میکروارگانیسم های بیماریزا از قبیل باکتریها، ویروسها، پروتوزئرها و انگلها می باشد. که غلظت این عوامل بیماریزا در لجن خیلی بیشتر از فاضلاب می باشد. بنابراین جهت کاهش این عوامل بیماریزا در لجن بایستی تصفیه ای روی آن صورت گیرد. فرآیندهای تصفیه لجن، از قبیل هضم بیهوازی موجب کاهش مقادیر بسیار زیادی از این عوامل بیماریزا در لجن می شود تا بتوان لجن را جهت استفاده در زمینهای کشاورزی و غیر کشاورزی یا دفع سطحی بکار برد. هضم بیهوازی لجن بیشتر جهت تثبیت لجن اولیه و مخلوطی از لجن اولیه و ثانویه بکار می رود. بر طبق نظر سازمان حفاظت محیط زیست هضم بیهوازی از نظر کاهش پاتوژن جزء یکی از فرآیندهای PSRP (فرآیندهایی که بطور قابل ملاحظه ای پاتوژنها را کاهش می دهند) می باشد.در این تحقیق از ورودی و خروجی هاضم های بیهوازی تصفیه خانه فاضلاب جنوب و شاهین شهر اصفهان به ترتیب 6 نمونه برداشت شد و آزمونهای جامدات کل، جامدات فرار، کلیفرم کل، کلیفرم مدفوعی، سالمونلا و تخم انگلها انجام شد. در لجن خروجی از هاضم بیهوازی تصفیه خانه جنوب میانگین درصد کاهش جامدات فرار 31/085% ، میزان کلیفرم کل 56/67% ، کیلفرم مدفوعی 56/87%، سالمونلا 61/56% ، تخم آسکاریس (بارور و غیر بارور) 6/23% ، و کل تخم کرمها(شامل آسکاریس، تریکوریس تریکورا، توکسوکارا، تنیا، هیمنولپیس نانا و ...) 23/05% شد. در لجن خروجی از هاضم بیهوازی تصفیه خانه شاهین شهر میانگین درصد کاهش جامدات فرار 35/006% ، کلیفرم کل 69/13% ، کلیفرم مدفوعی 71/17% و سالمونلا 70/68% و تخم آسکاریس (بارور و غیر بارور) 9/39% و کل تخم کرمها 26/46% شد.نتایج حاصل از آزمون نشان داد که لجن خروجی از هاضم بیهوازی تصفیه خانه جنوب اصفهان نه مقررات کلاس A و نه مقررات کلاس B پاتوژنها را برآورد می کند، بنابراین نبایستی به این صورت جهت استفاده در کشاورزی و دفع سطحی بکار رود در صورتیکه لجن خروجی از هاضم بیهوازی تصفیه خانه شاهین شهر فقط مقررات کلاس B را جهت استفاده و دفع لجن برآورده می کند که بایستی جهت استفاده و دفع آن در زمین محدودیت محل در نظر گرفته شود. هر دو هاضم قادر به برآورد مقرارت کاهش جذب ناقل نیستند.
کلیدواژهها:
لجن فاضلاب- هاضم بیهوازی- کنترل پاتوژن و ناقلین- کلیفرم کل- کلیفرم مدفوعی سالمونلا- تخم انگل بارور
راه اندازی راکتور UASB برای تصفیه فاضلاب نفت
محمد سلطانیان - گروه مهندسی بهداشت محیط -دانشکده بهداشت -دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
گروه مهندسی بهداشت محیط -دانشکده بهداشت -دانشگاه علوم پزشکی تهران
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
گروه مهندسی بهداشت محیط -دانشکده بهداشت -دانشگاه علوم پزشکی تهران
فروغ واعظی -
چکیده مقاله:
به منظور بررسی چگونگی راه اندازی راکتور UASB در تصفیه فاضلاب صنایع نفت یک راکتور در مقیاس پایلوت و به حجم 100 لیتر مورد استفاده قرار گرفت. بذر پاشی و تلقیح راکتور با استفاده از یک بذر پرورش یافته که در طول سه ماه بدست آمد، انجام گردید. تغذیه راکتور در طول دوره راه اندازی با یک فاضلاب ترکیبی شامل فاضلاب خروجی از سپریتور به پالایشگاه نفت به همراه ملاس به غلظت 2500 میلیگرم COD در هر لیتر فاضلاب ترکیبی انجام گرفت. در طول دوره راه اندازی راکتور تحت شرایط مزوفیلیک و دمای ثابت (35درجه سانتیگراد) و زمان ماند هیدرولیکی ثابت (24h) قرار داشت. پس از گذشت 117 روز از شروع عملیات ضمن تشکیل گرانولهای لجن، راکتور در حالت پایدار قرار گرفت و توانست 89/76 درصد از TCOD موجود در فاضلاب ترکیبی را حذف نماید. بررسی حذف COD محلول در نقاط مختلف راکتور نشان داد که ارتفاع راکتور نقش چندانی در تجزیه مواد آلی ندارد. بهره برداری از راکتور برای تصفیه فاضلاب پالایشگاه نفت پس از راه اندازی اولیه و با حفظ زمان ماند 24 ساعت شروع و برای دستیابی به زمان ماند هیدرولیکی بهینه با تغییر و کاهش زمان ماند، ادامه داده شد. نتایج عملکرد راکتور با زمان ماند هیدرولیکی 24 ساعت منجر به حذف بیش از 90 درصد TCOD فاضلاب نفت گردید. کارایی حذف TCOD از فاضلاب نفت با زمان ماند 18 ساعت 86/99 درصد، با زمان ماند 12 ساعت 84/92 درصد و با زمان ماند 9 ساعت 82/11 بود. با کاهش زمان ماند به 6 ساعت ناپایداری در راکتور با شستشو و خروج لجن از آن مشاهده گردید، کارایی راکتور نیز دچار نقصان شد و حذف TCOD پس از 35 روز عملیات در این شرایط به کمتر از 60 درصد رسید. نتایج نهایی نشان داد که زمان ماند هیدرولیکی مناسب برای راکتور تحت شرایط منظور شده حداقل 9 ساعت می باشد.
کلیدواژهها:
لجن گرانوله- راکتور UASB- فاضلاب صنایع نفت
استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده جهت آبیاری در مجتمع صنایع لاستیک یزد
محمدتقی قانعیان - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
کاظم ندافی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۵۲۴۹)
چکیده مقاله:
امروزه توجه به مشکل کمبود آب در کشور ما و خصوصاً در نقاطی نظیر استان یزد که به دلیل قرار گرفتن در فلات مرکزی ایران دارای آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی است،حائز اهمیت فراوان است. در چنین شرایطی استفاده مجدد از فاضلاب یکی از راههای غلبه بر مشکل کم آبی است. با توجه به مسئله کمبود آب و جلوگیری از تخریب محیط زیست، در مجتمع صنایع لاستیک یزد از بهمن 1375 پساب حاصل از سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی(سیستم لجن فعال به روش هوادهی ممتد) جهت آبیاری مورد استفاده قرار گرفته است. براساس بررسی های انجام شده سرانه آب هر کارگر در طول شیفت کاری 77 لیتر و سرانه فاضلاب تولیدی هر کارگر در طول شیفیت 68 لیتر برآورد شده است. براساس آزمایشاتی که بر روی نمونه های فاضلاب خام انجام شد مقادیر پارامترهای PH،BOD5 ،CODو TSS به ترتیب 8-7/73 ، 122-220mg/l ، 198-385mg/l و 123-235mg/l بوده است و مقادیر این پارامترها در پساب نیز اندازه گیری شده که به ترتیب 8/2-8 ،34-50mg/l ، 54-75mg/l و 20-25mg/l باشد که منطبق با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست برای استفاده از پساب در آبیاری mg/l باشد. راندمان سیستم در حذف BOD5 و COD حداقل حدود 80-73 درصد و در حذف TSS ، حداقل 90-84 درصد بوده است. پارامترهای مهم در آب آبیاری نظیر EC،TDS،SAR و RSC در پساب اندازه گیری شده که به ترتیب 1846µ mohs.cm ، 1180mg/l ، 6/67meql و 1/06meql بوده که براساس مقایسه انجام شده بین این مقادیر و مقادیر استاندارد و دیاگرام ویلکوکس، پساب مورد نظر از نظر کیفیت آب آبیاری در ردیف آبهای متوسط قرار دارد.
کلیدواژهها:
استفاده مجدد- آبیاری- فاضلاب تصفیه شده- لجن فعال
جوانب کاربرد فرآیندهای زیستی مبتنی بر جذب و رشد چسبیده در تصفیه فاضلاب های صنعتی
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
دکترای مهندسی بهداشت محیط- استاد گروه مهندسی بهداشت محیط
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
دکترای مهندسی شیمی- دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط
رامین نبی زاده - دانشجوی دکترای مهندسی بهداشت محیط
نعمت اله جعفرزاده - دانشجوی دکترای مهندسی بهداشت محیط
چکیده مقاله:
در این مقاله با عنایت به مجموعه تجارب سالیان اخیر در ایران و جهان، فرآیندهای زیستی مبتنی بر جذب کربنی و رشد چسبیده در تصفیه فاضلاب معرفی و تشریح گردیده است. در ضمن توانایی ها و ویژگیهای ذاتی و کاربردی هر دو فرآیند مورد بحث واقع شده است. در تشریح مزایا و نقاط ضعف سیستمها مبنای مقایسه، سیستم لجن فعال متعارف که امروزه استفاده از آن بسیار رایج است، مدنظر قرار گرفته است. فرآیندهای ترکیبی لجن فعال و پودر کربن فعال و همچنین فرآیندهای مبتنی بر فیلم میکروبی علیرغم نقاط قوت بسیار هنوز در عرصه صنعت تصفیه فاضلاب در کشور مورد توجه قرار نگرفته اند. همچنین در مقاله به کاربرد روز افزون فرایندهای مزبور در سایر کشورها در تصفیه فاضلابهای صنعتی مختلف اشاره گردیده است. با توجه به موارد و مستندات ارائه شده لزوم اقبال طراحان و دست اندرکاران صنعت آب و فاضلاب به استفاده از قابلیت های تجربه شده چنین فرآیندهایی مورد تاکید قرار گرفته است. در ضمن راهکارهایی در خصوص ظرفیت سازیهای لازم در جهت بسط و گسترش چنین سیستمهایی در کشور از دیدگاه پژوهشی و اجرایی مطرح گردیده است.
کلیدواژهها:
رشد چسبیده- جذب کربنی- فاضلاب صنعتی-فرآیند زیستی تصفیه- لایه میکروبی
حذف فلزات سنگین توسط نیزارهای مصنوعی
محمد منشوری - واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
منوچهر وثوقی (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۴۰)
دانشگاه صنعتی شریف
چکیده مقاله:
به منظور مطالعه کارآیی سیستم نیزارهای مصنوعی در حذف فلزات سنگین، از واحدهای نیمه صنعتی(پایلوت) استفاده گردید. واحدهای تصفیه از نوع با جریان زیر سطحی افقی(SSF) می باشند. در یکی از آنها گیاه نی فراگمایتیس استرالیس رشد داده و از دومی به عنوان شاهد و به صورت بستر شنی بدون نی استفاده شد. آزمایشها با فاضلاب صنعتی در دو مرحله انجام گرفت به طوری که در مرحله اول فاضلاب ورودی به واحد تصفیه حاوی فلز سنگین مس با غلظتهای 2، 5، 10 و 15 میلیگرم در لیتر و زمان ماند 3 روز می باشد. حذف مس توسط نیزار مصنوعی و شاهد مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم فلز سنگین کروم با غلظتهای 2 ، 10 ، 20 ، 40 و 100 میلیگرم در لیتر در زمانهای ماند 1، 3، 5 و 7 روز به سیستم وارد شد و حذف کروم توسط نیزار مصنوعی و شاهد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله بیانگر آن است که با افزایش غلظت مس از 2 به 15 میلیگرم در لیتر راندمان حذف در نیزار مصنوعی از 100 به 98 درصد و در شاهد از 99/4 به 93/53 درصد کاهش می یابد.همچنین حذف کروم در زمانهای ماند 1، 3و 5 روز به ترتیب افزایش راندمان را در نقطه نمونه برداری 1 ، نقطه نمونه برداری 2، شاهد و نیزار مصنوعی نشان میدهد به طوری که در نیزار مصنوعی 99/99 درصد حذف در هر سه زمان ماند دیده شد و با زیاد شدن زمان ماند در سه حالت فوق، راندمان حذف کروم نیز افزایش یافت.
کلیدواژهها:
تصفیه فاضلاب صنعتی- فلز سنگین مس- فلز سنگین کروم- نیزار مصنوعی- گیاه نی فراگمایتس استرالیس
بررسی کارایی سیستم لجن فعال بدون برگشت لجن و با جریان پیوسته
پژمان مویدی زاده -
امیرحسین محوی -
علیرضا مصداقی نیا (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۱۹۳۵)
سیمین ناصری (شناسه پژوهشگر - Researcher ID: ۳۳۹)
چکیده مقاله:
هدف اصلی از این پژوهش ارائه و بررسی کارآیی سیستم لجن فعال بدون برگشت لجن و با جریان پیوسته می باشد. جهت بررسی این سیستم یک واحد نمونه آزمایشگاهی (پایلوت) ساخته و مورد مطالعه قرار گرفته است. عملکرد سیستم به صورت یک چرخه متناوب می باشد و دارای دو مرحله است. در مرحله اول مخزن 1 هوادهی و مخزن 2 عمل ته نشینی را انجام می دهد و در مرحله دوم عملکرد سیستم معکوس شده و مخزن 2 هوادهی و مخزن 1 عمل ته نشینی را انجام می دهد. سیستم در زمان ماندهای متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. زمان هر مرحله در چرخه عملکرد تناوبی سیستم (مراحل تغییر عملکرد) برابر زمان ماند هوادهی سیستم بوده است. مطابق نتایج بدست آمده در مرحله آزمایش با فاضلاب ساختگی، کارآیی سیستم در حذف COD در زمانهای ماند 2، 3، 4و 6 ساعت به ترتیب برابر 87/4% ، 91% ، 94% و 97/7% بوده است. میانگین غلظت MLSS در زمانهای فوق به ترتیب : 3089، 3072، 3138 و 3126 میلی گرم بر لیتر بوده است. در مرحله آزمایش با فاضلاب شهری کارایی سیستم در حذف COD در زمانهای ماند 3، 4 و 6 ساعت به ترتیب برابر:85/4%، 88% و 91% بوده است. میانگین غلظت MLSS در زمانهای ماند فوق به ترتیب :3177، 3210و 3135 میلیگرم بر لیتر و میزان مواد معلق در پساب خروجی در زمانهای ماند فوق به ترتیب : 7/3، 7/66 و 7/27 میلیگرم برلیتر بوده است. متوسط غلظت اکسیژن محلول در این مرحله 2/24 میلیگرم بر لیتر بوده است.مطابق نتایج بدست آمده و بررسی های مقدماتی سیستم دارای کارایی بسیار مناسب در تصفیه فاضلابهای شهری بوده و دارای مزایایی نسبت به سایر سیستمها می باشد. برخی از این مزایا عبارتند از:1- عدم احتیاج به خط برگشت لجن 2- سادگی مخزن ته نشینی لجن فعال به علت عدم احتیاج به لجنروب مکانیکی 3- راندمان بالای تصفیه در زمانهای ماند کوتاه (حدود 3 ساعت) 4- عملکرد خوب حوض ته نشینی با جریان رو به بالا در این سیستم 5- امکان ساخت سیستم به صورت فشرده و با دیوارهای مشترک 6-کاهش هزینه نگهداری سیستم به علت حذف خط برگشت لجن و لجنروب مکانیکی
کلیدواژهها:
تصفیه فاضلاب- لجن فعال- برگشت لجن